نحوه دادرسی مطالبه ی دیه در جرائم غیر عمدی

نحوه دادرسی مطالبه ی دیه در جرائم غیر عمدی

دادرسی مطالبه ی دیه

امروزه به دلایل مختلف دیه از اهمیت خاصی برخوردار است . دیه یکی از مفاهیم پرکاربرد حقوقی است که معنای جبران خسارت است.

دیه در نظام حقوقی ایران به مال یا پولی گفته می شود که فردی که باعث بروز جنایتی نسبت به فرد دیگری شده باید به وی پرداخت کند. دیه جنبه ی کیفری دارد.

دیه

مطابق ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی مقادیر دیه در ابتدای هر سال مطابق نظر مقام رهبری مشخص می شود و توسط رئیس قوه قضائیه اعلام می شود.

بر اساس ماده۲۹۵قانون مجازات اسلامی :قتل یا جرح و یا نقص عضو که به طور خطای شبه عمدی واقع شد و آن در صورتی است که شخص جانی قصد فعلی را که نوعا سبب جنایت نمی شود داشته و قصد جنایت نسبت به منجی علیه را نداشته باشد.

نکته :

در قتل عمد و شبه عمدی مسئول پرداخت دیه شخص قاتل می باشد جنایت عمد و یا شبه عمد نابالغ و دیوانه به منزله ی خطای محض است و بر عهده ی عاقله ی آنها می باشد.

نحوه مطالبه دیه در جنایات غیر عمدی

جرائم غیر عمدی نوعی از جرم محسوب میشود که شخص مرتکب قصد کشتن فرد دیگری را ندارد و عملی که انجام می دهدبه خودی خود کشنده نیست ولی نتیجه عمل وی کشته شدن فرد می باشد.قانون گذار برای این نوع قتل ها که غیر عمدی هستند مجازات دیه را در نظر گرفته است.

ادله اثبات دیه :

۱٫ قسامه

۲٫ ادله اثبات

۳٫ ضمانت مالی

برای اثبات دیه باید به مراجع صالح طرح دعوی شود و مستلزم طی مراحلی از جمله :تنظیم شکواییه و مراجعه به کلانتری و دادسرا و پزشکی قانونی است و در قانون مجازات موادی برای اثبات دیه مطرح  شده است ؛

قسامه:

قتل عمدی که موجب دیه میشود و ادله کافی برای  اثبات ندارد با قسم پنجاه مرد و در قتل غیر عمدی با قسم بیست و پنج مرد اثبات میشود. جنایت بر اعضا و منافع(ضرب و شتم) چه عمدی باشد یا غیر عمدی در صورتی که دلیل محکمی برای اثبات وجود نداشته باشد ،منجی علیه(شخصی که ارتکاب جرم به وی آسیب رسانیده است)میتواند با اقامه قسامه جنایت مورد ادعا را ثابت و دیه آن را مطالبه کند .

نکته: با قسامه حق قصاص ثابت نمی شود

موارد و تعداد قسامه :

۱_ شش قسم در جنایتی که دیه آن به مقدار دیه کامل است.

۲_ پنج قسم در جنایتی که دیه آن سه چهارم دیه کامل است.

۳_ چهار قسم در جنایتی که دیه آن دو سوم دیه کامل است.

۴_ سه قسم در جنایتی که دیه آن یک دوم دیه کامل است.

۵_ دو قسم در جنایتی که دیه آن یک سوم دیه کامل است.

۶_ یک قسم در جنایتی که دیه آن یک ششم دیه کامل یا کمتر از آن است.

در صورتی که هریک از بندهای ذکر شده در بالا، در صورت نبودن نفرات لازم،  منجی علیه خواه مرد باشدخواه زن ،میتواند به همان اندازه قسم را تکرار کند.

در صورتی که مدعی به ترتیب ذکر شده اقامه دعوی نکند مدعی علیه میتواند  با قسامه تبرئه شود.یعنی مدعی علیه میتواند قسامه را انجام دهد و تبرئه گردد.

نحوه دادرسی مطالبه دیه در جرائم غیر عمدی

جرائم غیر عمدی که اغلب در حوادث رانندگی اتفاق می افتد با شکایت شاکی شروع می شود که این روند با شکایت مستقیم شاکی در دادسرا شروع می شود و یا با مراجعه به نیروی اتنظامی در خواست برای رسیدگی ارائه می شود و بعد از این مرحله رسیدگی در دادگاه یا دادسرا پیگیری می شود .

بهتر است برای دست یافتن به نتیجه مطلوب و تسریع در روند رسیدگی از وکلای مجرب کمک گرفت بعد از ارجاع پرونده به دادسرا بسته به نوع پرونده ابتدا اظهارات طرفین و شهود ثبت و بررسی می شود  و در صورت نیاز به کارشناس ارجاع می شود بعد از رسیدگی در مرحله اول قرار صادر می شود که در  این صوت دو حالت وجود دارد یا مدارک کافی نبوده و یا شاکی رضایت داده و در غیر این صورت بعد از  رسیدگی به پرونده و شنیدن اخرین دفاعیا طرفین قرار تامین صادر میشود و در این صورت برای جلوگیری از فرار متهم یکی از قرار های زیر صادر می شود:

۱-قرار وجه التزام:

این مبلغ به حساب دادگستری واریز می شود و وجه تا پایان محاکمه و تا زمان اجرای حکم قابل پس گرفتن نیست.

۲-قرار وثیقه :

که شامل وجه نقد یا ضمانت بانکی یا اموال غیر منقول و منقول است

۳-قرار بازداشت موقت
۴- قرار مجرمیت :

به وسیله دادسرا به صورت قطعی صادر می شود و بعد از آن کیفرخواست صادر می شود و در پایان فرآیند رسیدگی پرونده به اجرای احکام ارجاع میشود .

دیه چیست؟
راههای اثبات دیه چیست ؟
چطور می شود دیه را ثابت کرد ؟
آیا از راه های اثبات دیه چیزی می دانید ؟
مطالبه دیه درجنایات غیر عمدی به چه صورت است؟
نحوه دادرسی مطالبه ی دیه در جرائم غیر عمدی به چه صورت است؟