بازرسی خودرو توسط نیروی انتظامی و بسیج قانونی است یا خیر؟

بازرسی خودرو توسط نیروی انتظامی و بسیج از نظر قانون:

بازرسی خودرو ممنوع است و هم چنین بازرسی خودرو توسط پلیس یا بسیج بدون وجود جرمی یا شواهد مشهودی غیر قانونی است . به این معنا که پلیس یا بسیج بدون داشتن مدرکی نمی توانند خودروی را بازرسی کنند.

-طبق ماده56 قانون ایین دادرسی کیفری:

ضابطان دادگستری مکلفند طبق مجوز صادره عمل نمایند و از بازرسی اشخاص -اشیاء و مکان های غیر مرتبط با موضوع خودداری کنند.

-طبق ماده 9 آیین راهنمایی و رانندگی : 

هیچ مامور نظامی و انتظامی حق توقف خودروی شخصی و بازرسی خودرو حتی استعلام مدارک خودرو را ندارد در صورتی این حق بازرسی خودرو را دارند که تخلف و جرم مشهودی از او سر زده باشد و یا به دستور قضایی به آن مامور ابلاغ گردیده باشد .

-خودرو جز حریم شخصی شهروندان است که توقف و بازرسی خودرو نیازمند یکسری اصول است:

1-جرم مشهود باشد .

2- ضابطین مربوط حضور نداشته باشند یا اینکه دسترسی به آن ها در آن زمان میسر نباشد .

3- ضابطین مربوط اقدام به موقع در برخورد با جرم به عمل نیاورده باشند.

-به صورت کلی و بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری بازرسان و ماموران نیروی انتظامی حق تفتیش و بازرسی خودرو و بازرسی از اشیاء و منازل و اماکن را بدون اجازه از مقام قضایی دادسرا ندارند مگر در مورد جرایم مشهود  که ظابطان برای حفظ آثار و ادله وقوع جرم و جلوگیری از فرار متهم اقدامات لازم را در این مورد به عمل آورند برای مشخص شدن این موضوع باید بدانیم که جرایم مشهود شامل چه مواردی میشود .

-برطبق ماده 45 آیین دادرسی کیفری جرایم مشهود شامل جرایم ذیل میباشد:

1-در منظر ضابطان دادگستری واقع شود یا ماموران یاد شده بلافاصله در محل وقوع جرم حضور یابد.

2-بزه دیده (کسی که مورد ضرر و زیان جرم قرار گرفته است)و یا دو نفر که ناظر وقوع جرم بودند حین وقوع جرم و یا بلافاصله پس از آن شخص معینی را به عنوان مرتکب معرفی کنند.

3-بلافاصله پس از وقوع جرم علائم و اثار واضح یا ادله جرم در تصرف متهم یافت شود

5-متهم ولگرد باشد و در محل سوء شهرت داشته باشد.

6-متهم بعد از وقوع جرم خود را معرفی کند و وقوع آن را خبر دهد.

-نکته : در سایر جرایم غیر مشهود تحقیق و بازجویی و بازرسی و تفتیش اماکن و منازل پس از کسب دستور موردی از مقام قضایی امکان پذیر است . یعنی ضابط مامور نیروی انتظامی یا هر اُرگان نظامی دیگر حق بازرسی خودرو و بازرسی خودسرانه و به بهانه مشکوک شدن از موضوع را تحت هیچ عنوان ندارد.

-تبصره یک ماده 45 آیین دادرسی کیفری:

اگر در جرایم موضوع بندهای الف ب پ این قانون به صورت مشهود واقع شود مثل جرایمی که مجازات آنها اعدام -قطع عضو و یا حبس بالای ده سال و نصف دیه کامل یا بیش از آن باشد تمامی شهروندان عادی میتوانند برای جلوگیری از مخفی شدن و فرار متهم حفظ آثار و ادله جرم اقدامات لازم را به عمل آورند ولیدر غیر این موارد شهروندان حق اجازه چنین کاری ندارند.