غیبت از مرخصی زندان

غیبت از مرخصی زندان : اگر زندانی که به مرخصی رفته است سرموعد مقرر بدون هیچ گونه عذر موجه ی به زندان برنگردد و خود را معرفی نکند، فراری محسوب میشود که آن غیبت زندانی از مرخصی دارای مجازاتی میباشد.

هر زندانی که از بازداشتگاه یا زندان فرار نماید به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا سه تا شش ماه حبس محکوم میشود .(ماده 547 قانون مجازات اسلامی)

در قانون غیبت از مرخصی زندان آمده است :

اگر ماموری که وظیفه حفظ یا مراقبت از زندانی را دارد در انجام وظیفه خود کوتاهی کند و باعث فرار کردن متهم بشود به مجازات مقرر در قانون محکوم میشود ، که این مجازات شامل شش ماه تا سه سال حبس یا جزای نقدی از سه تا هیجده میلیون ریال می باشد .(ماده 548قانون مجازات اسلامی)

شرایط مرخصی گرفتن زندانی

زندانیان براساس نوع جرمی که انجام داده اند و هم چنین سوابق آنها در زمان حبس میتوانند با سپردن تامین مناسب با نظر مقام قضایی(قاضی اجرای احکام)  از شرایط مرخصی استفاد کنند.

در قانون آمده است : که در موارد بیماری حاد یا فوت بستگان نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول ، همسر یا ازدواج فرزندان زندانی میتوانند به تشخیص دادستان حداکثر تا 5 روز از مرخصی استفاده نماید.

برای اینکه بخوای مشاوره حقوقی حضوری رایگان در شهر خودت داشته باشی اینجا کلیک کن.

در ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری درباره غیبت از مرخصی زندان می‌گوید:

تعیین مقررات موضوع این ماده و امتیاز هر یک از برنامه های اصلاحی و تربیتی، چگونگی انطباق وضعیت زندانیان با شرایط تعیین شده و نحوه اعطای مرخصی به آنان به موجب آیین نامه ای خواهد بود که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه می رسد.

برای راهنمایی بیشتر و مشاوره حقوقی در شهر تهران می تونی اینجا کلیک کنی تا وکیل نوین بهترین راهنمایی رو بهت بکنه.

هم چنین تبصره های که در این ماده وجود دارد شامل موارد ذیل است :

1- در موارد شمول قسمت دوم این ماده، در صورت عجز از فراهم نمودن تامین، اعزام محکوم تحت مراقبت ماموران، یک روز در ماه و به مدت ده ساعت بلامانع است.
2- اعزام متهمان بازداشت شده به مرخصی تنها به مدت و به شرح مقرر در تبصره فوق و با نظر مرجع صدور قرار جایز است.

3- در مواردی که زندانی دارای شاکی خصوصی است و بنا به تشخیص دادستان یا قاضی اجرای احکام، اعطای مرخصی می تواند در جلب رضایت شاکی موثر باشد، زندانی می تواند علاوه بر مرخصی مذکور در این ماده پس از سپردن تامین مناسب، در طول مدت حبس یک نوبت دیگر و حداکثر به مدت هفت روز از مرخصی استفاده نماید.

در صورتی که محکوم بتواند بخشی از خسارت شاکی را پرداخت یا رضایت او را جلب کند، این مرخصی فقط برای یک بار دیگر به مدت هفت روز تمدید می شود.
4-محکومانی که به موجب قانون مشمول مقررات تعلیق اجرای مجازات نمی شوند، پس از تحمل یک سوم از میزان مجازات با رعایت شرایط مندرج در صدر ماده و به تشخیص دادستان می توانند در هر چهار ماه حداکثر پنج روز از مرخصی برخوردار شوند.
5-رئیس قوه قضائیه می تواند به مناسبت های ملی و مذهبی علاوه بر سقف تعیین شده در این قانون، حداکثر دو بار در سال به زندانیان واجد شرایط، مرخصی اعطاء کند.
6-مواردی که شخص باید به موجب مقررات شرعی به طور دائم در زندان باشد از شمول مقررات این ماده و تبصره های آن خارج است.

شرایط اعطای مرخصی

1-محکومین به حبس تا 15 سال باید یک ششم از مدت حبس خود را کشیده باشند. محکومین بیش از 15 سال و حبس ابد حداقل سه سال از محکومیت خود را سپری کرده باشند.

نکته:محکومینی که دارای سابقه محکومیت در جرائم عمدی باشند، به ازای هر سابقه محکومیت یک ماه به نصاب مذکور اضافه میشود.

2-محکومنی که به لحاظ عدم پرداخت جزای نقدی یا عدم تادیه محکومیت مالی و یا هر دو در زندان بسر می برند، درصورتیکه حداقل یک ماه بابت محکومیت مذکور تحمل حبس نموده باشند.

میزان مرخصی

 1-به محکومین حبس جرائم غیرعمدی و محکومینی که صرفاً به دلیل عدم پرداخت جزای نقدی، دیه و یا محکومیتهای مالی غیرکیفری در زندان نگهداری می‌شوند در صورت کسب امتیازات لازم به ازای هر دو ماه سه تا پنج روز مرخصی تشویقی اعطاء می‌گردد.

2-به محکومین سایر جرائم که امتیازات لازم را کسب نمایند در صورت فقدان سابقه محکومیت در جرائم عمدی به ازای هر سه ماه و در صورت وجود سابقه محکومیت در جرائم عمدی به ازای هر چهار ماه سه تا پنج روز مرخصی تشویقی اعطاء می‌گردد.

3- زنان سرپرست خانوار و مادران دارای فرزند کمتر از ده سال در صورت کسب امتیازات لازم و فقدان سابقه عمدی محکومیت به ازای هر دو ماه سه تا پنج روز مرخصی تشویقی اعطاء می‌گردد.

4- کسب امتیاز بیشتر از سقف تعیین شده، موجب تمدید مرخصی تشویقی برای زندانیان محکوم در پایان هر دوره مرخصی خواهد بود. تعیین مدت تمدید مرخصی به عهده شورای طبقه‌بندی بوده و در هر صورت نباید این مدت بیشتر از سقف مرخصی در هر دوره باشد.

5-چنانچه فاصله محل سکونت زندانی تا محل تحمل کیفر وی بیش از صد کیلومتر باشد، به تشخیص شورای طبقه‌بندی و به تناسب فاصله راه بین یک تا چهار روز برای ایاب‌ و ذهاب به مدت مرخصی افزوده خواهد شد.

محکومینی که مرخصی به آنها تعلق نمی گیرد :

 مفاد این بخشنامه شامل محکومان جرائم ذیل نخواهدبود:

۱ـ سرقت و جرایم مرتبط با آن؛

۲ـ جاسوسی؛

۳ـ اقدام علیه امنیت کشور که محکومیت آنها بیش از ۵ سال باشد؛

۴ـ آدم‌ربائی در صورت عدم گذشت شاکی؛

۵ ـ جرائم باندی و سازمان‌یافته؛

۶ ـ تجاوز به عنف؛

۷ـ دایرکردن مراکز فساد و فحشاء ،

۸ ـ اسیدپاشی؛

۹ـ اخلال در نظام اقتصادی؛

۱۰ـ قاچاق اسلحه؛

۱۱ـ قاچاق مشروبات الکلی؛

۱۲ـ قصاص و اعدام و حدود شرعی؛

۱۳ـ قاچاق مسلحانه و یا عمده مواد مخدر و روان‌گردان‌ها؛

۱۴ـ محکومان دارای بیش از دو سابقه محکومیت کیفری؛

۱۵ـ محکومانی که به شرارت مشهورند؛

۱۶ـ سایر محکومانی که اخلاق و رفتار آنها در زندان به گونه‌ای بوده که بنا به نظر شورای طبقه‌بندی زندان شایستگی برخورداری از مرخصی را ندارند.

تبصره۱ـ منظور از قاچاق عمده مواد مخدر و روان‌گردان‌ها (اعم از تولید، خرید، فروش، توزیع، حمل و نگهداری) بیش از چهل کیلوگرم تریاک و ملحقات آن و بیش از دو کیلوگرم هروئین و روان‌گردان‌ها و ملحقات آن می‌باشد.

تبصره۲ـ محکومان بند پ در صورت پیشنهاد مشترک از سوی قاضی اجرای احکام (ناظر زندان) و رئیس زندان و تأیید دادستان مجری حکم از مرخصی موضوع این بخشنامه بهره‌مند خواهندشد.

سامانه درخواست مرخصی زندانیان

ماده قانونی غیبت از زندان

ماده ۲۲۵ از قانون، اجرای سازمان زندانها: مدت مرخصی زندانیان جزء مدت محکومیت آنان محسوب گردیده لیکن در صورت غیبت ایام غیبت جزء مدت محکومیت احتساب نمی گردد و چنانچه زندانی پس از اعطای مرخصی غیبت نماید علاوه بر مجازات قانونی برای بار اول به مدت 6 ماه و برای بار دوم یک سال و برای نوبت سوم تا پایان مدت محکومیت از مرخصی محروم خواهد شد و در صورتی که زندانی پس از پایان مرخصی به زندان مراجعت ننماید و توسط مامورین دستگیر و تحویل زندان شود تا پایان مدت محکومیت از مرخصی محروم خواهد شد. (اصلاحی 21/02/1389)

تبصره – چنانچه غیبت زندانی به تائید دادستان محل رئیس حوزه قضایی بخش که عهده دار وظایف دادستان می باشد و یا شورای طبقه بندی موجه تشخیص داده شود زندانی غائب از مرخصی مشمول حکم این ماده نخواهد بود.

نمونه رای غیبت از مرخصی زندان

مطابق کیفرخواست شماره مورخ ۸/۱۰/۹۸ صادره از دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان آقای فردین متولد ۸/۱/۱۳۶۷ دارای شماره ملی، آزاد با صدور قرار تامین کیفری التزام به حضور با تعیین وجه التزام (مبلغی جهت الزام به حضور) ،

متهم است به غیبت غیر موجه از زندان پس از اعزام به مرخصی به مدت یکصد و هفتاد و چهار روز موضوع گزارش مورخ ۲۱/۹/۹۸ سرپرست اردوگاه حرفه آموزی و کاردرمانی بدین ترتیب که:

نامبرده در تاریخ ۷/۳/۹۸ به مدت پانزده روز مرخصی روزانه اعزام و لکن در تاریخ ۱۲/۹/۹۸ با ۱۷۴ روز تاخیر خود را به زندان معرفی نموده است.

در صورت تمام شدن مرخصی زندان چند روز می توان غیبت کرد؟

 ماده 216 آئین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب  1380 رییس قوه قضاییه با الحاقات و اصلاحات 1389: محکومینی که بنا به تشخیص پزشک زندان نیاز به بستری شدن در مراکز درمانی خارج از زندان را دارند بدون در نظر گرفتن شرایط مذکور در ماده ۲۱۴ می‌توانند برای یک دوره معالجه، جهت بستری‌شدن از مرخصی استفاده نمایند و در صورت نیاز به ادامه بستری بیش از یک ماه بنا به تشخیص بیمارستان و تائید پزشکی قانونی قابل تمدید است در این صورت باید تاریخ و محل بستری مشخص گردد تا در صورت لزوم از طرف یگان حفاظت زندان بازدید و سرکشی بعمل آید.

مدت مرخصی زندانیان جزء مدت محکومیت آنان محسوب گردیده ولی ایام غیبت جزء مدت محکومیت احتساب نمی گردد  

ایا مرخصی زندانیان تمدید میشود ؟

بخشنامه رییس قوه قضاییه درخصوص اعطای مرخصی به زندانیان  و تمدید آن به مناسبت فرارسیدن عید نوروز سال ۱۳۹۸:

متن این بخشنامه به شرح زیر است: بخشنامه به واحدهای قضایی و دادسراهای سراسر کشور” به مناسبت فرا رسیدن سال نو هجری شمسی و با توجه به آثار مثبت و سازنده حضور زندانیان در کنار خانواده و به منظور نیل به اهداف عالی در بازسازی اجتماعی و اخلاقی زندانیان و نیز برقراری روابط عاطفی بین زندانیان و اعضای خانواده آنها مقتضی است به زندانیان محکوم با رعایت شرایط ذیل و اخذ تامین مناسب ۱۵ روز مرخصی داده شود. این مرخصی به مدت ۱۵ روز دیگر نیز قابل تمدید خواهد بود

لف ـ زندانیان محکوم به حبس:

کلیه محکومان به حبس در زندان که واجد شرایط قانونی مرخصی باشند.

تبصره ـ به محکومان به حبس در زندان که باقی‌مانده محکومیت آنها کمتر از یک ماه باشد، مرخصی منتهی به آزادی اعطاء می‌شود.

ب ـ زندانیان محکوم به جزای نقدی، رد مال، جبران خسارت، پرداخت دیه و سایر محکومان مالی:

کلیه زندانیانی که صرفاً به دلیل عجز از پرداخت جزای نقدی در بازداشت هستند و همچنین دارندگان محکومیتهای مالی، دیه، مهریه، رد مال و سایر محکومیت‌های مالی که حداقل سه ماه از مدت اقامت آنان در زندان گذشته باشد، از  مرخصی و تمدید مرخصی برخوردار می گردند.

بند د ماده 215 آئین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب  1380 رییس قوه قضاییه با الحاقات و اصلاحات 1389:

  تمدید مرخصی تشویقی برای زندانیان محکوم در پایان هر دوره مرخصی خواهد بود. تعیین مدت تمدید مرخصی به عهده شورای طبقه‌بندی بوده و در هر صورت نباید این مدت بیشتر از سقف مرخصی در هر دوره باشد.
ه‍ ـ چنانچه فاصله محل سکونت زندانی تا محل تحمل کیفر وی بیش از صد کیلومتر باشد، به تشخیص شورای طبقه‌بندی و به تناسب فاصله راه بین یک تا چهار روز برای ایاب‌ و ذهاب به مدت مرخصی افزوده خواهد شد.

نحوه ی مرخصی گرفتن از زندان

ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری بیان میدارد: زندانی میتواند در موارد بیماری حاد یا فوت بستگان نسبی و سببی درجه یک از طبقه اول یا همسر و یا ازدواج فرزندان، به تشخیص دادستان حداکثر تا پنج روز از مرخصی استفاده نماید. 

غیبت زندانی پس از مرخصی | فرار زندانی در مرخصی

در صورتی که به یک زندانی بر اساس آیین نامه زندان ها اجازه داده شود که به مرخصی برود فرد زندانی ملزم است تا در زمان پایان مهلت مرخصی مجددا به زندان بازگردد در غیر این صورت طبق تبصره ماده 547 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مرتکب عملی مجرمانه شده است و فراری از زندان محسوب می شود مگر اینکه فرد زندانی برای برنگشتن به موقع خود یک دلیل و عذر موجه داشته باشد .  برنگشتن به زندان بعد از مرخصی بدون هیچ عذر موجهی در زمان مقرر به زندان  آن شخص فراری محسوب میشود و به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا حبس از سه تا شش ماه خواهد بود.

غیبت زندانی مالی

در صورت غیبت محکوم مالی پس از مرخصی،می بایست نسبت به صدور اخطاریه به کفیل یا وثیقه گذار حسب مورد جهت معرفی محکوم (زندانی) ظرف یک ماه از تاریخ اخطاریه اقدام و در صورت تخطی دستور اخذ وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه صادر و محکوم به و هزینه هاي اجرایی از محل آن استیفاء شود.

دادگاهی که حکم تحت نظر آن اجرا می شود میبایست دستور ضبط یا اخذ صادر وثیقه را صادر کند.

داره حقوقی قوه قضائیه در پاسخ به سوالات مذکور طی نظریه مشورتی شماره 7/98/1609 مورخ 1398/10/22 چنین بیان داشته است:

1- اولاً، منظور از عبارت «مقام قضایی مربوطه» در ماده 217 آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اصلاحی 21/2/1389 حسب مورد دادستان یا قاضی اجراي احکام کیفري و یا قاضی اجراکننده حکم مدنی است و به هر صورت، چنانچه دادگاه حقوقی در اجراي ماده 3 قانون نحوه اجراي محکومیت هاي مالی دستور بازداشت (حبس) محکوم موضوع مواد 1 و 27 این قانون را صادر کند، اعطاي مرخصی به زندانیان مذکور و اخذ تأمین از آنها نیز بر عهده قاضی اجراکننده حکم مدنی است و مرجعی که تأمین را اخذ نموده است، مرجع صدور دستور ضبط آن نیز می باشد.

ثانیا، با عنایت به ماده 217 آییننامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور اصلاحی 21/2/1389 و رأي وحدت رویه شماره 680 مورخ 25/5/1384 ،اصولاً اعطاي مرخصی به محکومان مالی با اخذ تأمین مناسب و اقدامات و ضمانت اجراهاي ناظر به تخطی از آن، تابع احکام مربوط به قرارهاي تأمین در قانون آیین دادرسی کیفري مصوب 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدي است؛

بر همین اساس، در صورت غیبت زندانی باید مطابق مقررات مربوطه و از جمله مواد 229 ،230 و 537 قانون آیین دادرسی کیفري مصوب 1392 و طی تشریفات قانونی نسبت به صدور اخطاریه به کفیل یا وثیقه گذار حسب مورد جهت معرفی محکوم (زندانی) ظرف یک ماه از تاریخ اخطاریه اقدام و در صورت تخطی دستور اخذ وجه الکفاله و یا ضبط وثیقه صادر و محکوم به و هزینه هاي اجرایی از محل آن استیفاء شود.

همچنین با توجه به مراتب فوق، اعمال مقررات ماده 236 قانون اخیرالذکر که جنبه ارفاقی دارد، نسبت به محکومان مالی که مرتکب غیبت از مرخصی شده اند، «با فرض فراهم شدن اقتضاي آن» (حضور طوعاً محکوم یا معرفی وي توسط وثیقه گذار) تا پیش از اتمام عملیات اجرایی مربوط به اخذ وثیقه امکانپذیر است.

شرایط مرخصی زندانیان مالی

زندانیان محکوم به جزای نقدی، رد مال، جبران خسارت، پرداخت دیه و سایر محکومان مالی:

کلیه زندانیانی که صرفاً به دلیل عجز از پرداخت جزای نقدی در بازداشت هستند و همچنین دارندگان محکومیتهای مالی، دیه، مهریه، رد مال و سایر محکومیت‌های مالی که حداقل سه ماه از مدت اقامت آنان در زندان گذشته باشد، از  مرخصی و تمدید مرخصی برخوردار می گردند.