نحوه تقسیم ارث به زبان ساده

سلام بر شما دوستان عزیز، بنده جواهری هستم از کارشناسان سامانه وکیل نوین در خدمتتونم تا شما را نسبت به روش ساده قانونی و حقوقی نحوه تقسیم ارث یا همان (ماترک) و نحوه گرفتن گواهی انحصار وراثت آگاه کنم پس خواهشا اگر کارتون گیرکرده و بعضی از وراث جلو پاتون سنگ میندازن و کار شکنی میکنن و نمیزارن تا شما به حق و حقوقات عینی خود از ماترک دست پیدا کنید مقاله را تا انتها دنبال کنید تا شاید گره ای از کار شما ان شا الله برطرف نماید.

ارث یا ما ترک چیست؟

ارث اموال به جا مانده از عزیز از دست رفته شما است که بعد از فوت متوفی این اموال باید بین نزدیک ترین بستگانش که وراث او به شمار می آیند که شامل طبقات سه گانه ای است بعد از پرداخت دیون و بدهکاری هایش به اشخاص ثالث مثل مهریه،قرض و قسط و هزینه کفن و دفن و…  مطابق با سهم ارث هر ورثه طبق قانون مدنی تقسیم شود.

برای ارتباط با وکیل متخصص و 5 دقیقه مشاوره اینجا کلیک کنید.

انواع تقسیم ارث:

در رابطه با تقسیم ارث دو حالت متصور است.

_{^{الف) توافق ورثه در تقسیم اموال:}}

که در این صورت تقسیم نامه ای به شکل عادی یا رسمی میان ورثه منعقد میشود که طی آن سهم هر یک از ورثه مشخص میگردد.

_{^{ب) عدم توافق ورثه در تقسیم اموال:}}

در این صورت تقاضای تقسیم ترکه از سوی هر یک از ورثه توسط دادگاه صورت میپذیرد. (ماده300 قانون امور حسبی)

مشکلات احتمالی در تقسیم ارث:

برای تقسیم ارث باید گواهی انحصار وراثت موجود باشد، که در ادامه با آن به صورت مفصل خواهیم پرداخت ولی قبل از گواهی انحصار وراثت، شاید مشکلات و موانعی از جمله عدم رضایت وراث به تقسیم ماترک و یا عدم حضور برخی از وراث و غیره باشد. در این گونه مواقع ما پیشنهاد میدهیم که با وکلا مجرب مشورت بگیرید که تا حقوقی از وراث زایل نشود. در این زمینه سامانه وکیل نوین بهترین وکلای سرتاسر ایران را گردآورده که بتواند خدمتی به هم میهنان عزیزمان باشد.

برای آشنایی با وکیل در تهران اینجا کلیک کنید.

درجات ارث به چه صورتی است؟

بر طبق قانون مدنی موجبات ارث دو طیف از بستگان هستند که به صورت کلی شامل بستگان نسبی(خونی) و بستگان سببی(که ناشی از عقد ازدواج است) را شامل میشود.

طبقه اول : پدر و مادر و فرزندان و نوه های متوفی هستند

طبقه دوم : پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها و برادر و خواهر متوفی هستند.

طبقه سوم : دایی و خاله ها و عمو و عمه متوفی را شامل میشود.

برای راهنمایی بیشتر و مشاوره حقوقی در شهر تهران می تونی اینجا کلیک کنی تا وکیل نوین بهترین راهنمایی رو بهت بکنه.

این نکته رو اضافه کنم که نحوه تقسیم ارث با رعایت الاقرب فی اقرب است به این معنا که اگر طبقه اول متوفی موجود باشد به طبقه دوم چیزی از ارث نمیرسد و اگه طبقه دومی باشد به طبقه سوم ارث نمیرسد و در داخل خود طبقات هم درجه بندی وجود دارد و وجود درجه اول درجه دوم را و  وجود درجه دوم ، درجه سوم را از ارث محروم میکند و به عنوان مثالی که میتونم خدمتون عرض کنم تا بهتر متوجه بشین  در طبقه اول فرزندان متوفی که درجه اول هستند و نوه ها و نبیره ها که در  درجات دوم و سوم قرار دارند که میگیرند را از ارث محروم میکنند با وجود اینکه همه آن ها در طبقه اول قرار دارند.در طبقات بعدی هم به همین صورت است برادر و خواهر و پدر بزرگ و مادر بزرگ درجه اول هستند و فرزندان برادر و خواهر و پدران و مادران پدر بزرگ و مادر بزرگ در درجه دوم قرار میگیرند.

شرط بردن ارث چیست؟

توجه داشته باشید که ارث بردن از شخص متوفی شرایطی دارد که در اینجا به چند موردش اشاره میکنیم.

1– وارث باید در زمان مرگ عزیز خود زنده باشد:

مسئله ای که دراینجا مطرح میشه این است که در یک خانواده ای پدری به نام علی فوت میکنه و دارای دو پسر به نام های حسن و حسین  است و حسن قبل از پدر خود علی مرده بوده است در اینجا اگه حسن فرزندانی داشته باشد هیچ کدام از انها نمیتوانند سهم ارث پدر خود را مطالبه کنند چون حسن شرایط ارث بردن را نداشته است و تمام ارث به حسین میرسد و پیرو این اصل اگه دو نفر که از یکدیگر ارث میبرند. اگر زمان فوت جفتشون معلوم باشد آن کسی که زمان فوت او بعد از دیگری باشد ارث میبرد و دیگری که قبل تر فوت کرده ارث نمیبرد و سهم ارث آن کسی که ارث میبرد بین وراث او تقسیم میشود.این نکته خیلی سوال میشود بهش توجه بکنین تا از طولانی شدن پرونده های بی نتیجه جلوگیری شود.

2– ورثه قتل عمد متوفی خود را مرتکب نشود:

منظور از قتل در اینجا هر نوع قتل عمدی است که به مباشرت و مستقیم باشد و چه به صورت معاونت و همکاری در قتل و همچنین قتلی که برای قصاص باشد را شامل نمیشود.

3-ورثه شخص متوفی مسلمان هم باید پیرو دین اسلام باشند:

پیشنهاد میشه در این زمینه اگر پیرو دین دیگری غیر ازاسلام هستید و متوفی خود به دین اسلام گرویده یا مسلمان بوده برای اینکه بتوانید سهم ارث از اموال او داشته باشید مسلمان بشید چون غیر مسلمان از مسلمان ارث نمیبرد پس در کشور اسلامی نفع برای شما در این است که مسلمان باشید.

چه کسانی می توانند تقاضای انحصار وارثت کنند؟ |  طبقات سه گانه ارث کدام است؟

سهم طبقه اول از ارث:

1–پدر و مادر : سهم پدر و مادر از ترکه متوفی در صورتی که متوفی فرزند نداشته باشد یک سوم برای مادر و دو سوم برای پدر است و سهم مادر در صورتی میت که برادر و خواهر داشته باشد سهم ارث مادر یک ششم میشود و همچنین اگر میت فرزند داشته باشد سهم پدر و مادر هر کدام یک ششم میشود و مابقی بین اولاد تقسیم میشود.

2– اولاد و فرزندان:

باید گفت اگر اولاد متوفی محدود به یک دختر باشد سهم ارث او یک دوم اگر دو دختر یا بیشتر از آن باشد سهم ارث آنان دو سوم میشود و اگر اولاد متوفی شامل دخترات و پسران باشد سهم دختران از مابقی ارث نصف سهم الارث پسران است و اگر اولاد مستقیم متوفی مرده باشند نوه های میت قائم مقام سهم الارث پدران و مادران خود میشوند.

سهم طبقه دوم از ارث:

1–برادر و خواهر : برادر و خواهر های ابوینی( که از یک پدر و مادر به وجود آمدند) برادر و خواهر ابی که ( کسانی که پدرشان مشترک است) را از ارث محروم میکنند و و در نبود آنان برادر و خواهر ابی جایگزین ابوینی ها میشوند ولی نه ابوینی ها و نه ابی ها نمیتوانند برادر و خواهر امی(که مادرشان مشترک است)را از ارث محروم کنند. سهم ارث برادر و خواهر امی در صورت یک نفر بودن یک ششم و در صورتی که از یک نفر بیشتر باشند یک سوم است وبین خود به صورت مساوی تقسیم میکنندو فرقی بین جنس مونث و مذکر وجود ندارد و ما بقی مال برادر و خواهر ابوینی است که بین خود که جنس مذکر دو برابر از جنس مونث ارث میبرد اموال بجا مانده را تقسیم میکنند.

2–پدر بزرگ و مادر بزرگ : این عزیزان هم  یک ششم در صورت تنها بودن جد یا جده مادری و در صورتی که هم جد و هم جده مادری زنده باشند یک سوم ارث را میبرندو بین خود به صورت مساوی تقسیم میکنند و مابقی اموال به جا مانده از ترکه سهم جدات پدری است و اگر اجداد با برادر و خواهر بر سر ارث جمع باشند یک ششم ترکه مختص شخصی است که ازطرف مادر با میت نسبت دارد و در صورتی که بستگان از طرف مادر متعدد باشند یک سوم ارث سهم بستگان مادری است و مابقی ارث بین ابوینی ها و بستگانی که از طرف پدر قرات دارند تقسیم میشود.

سهم طبقه سوم از ارث:

1–دایی و خاله و عمه و عمو :  سهم ارث دایی و خاله به عنوان بستگان مادری اگر یک نفر تنها باشد یک ششم و اگر هردو با هم باشند یک سوم است که  بین آنان ارث به صورت مساوی بین خاله و دایی تقسیم میشود و فرقی بین جنس مونث و مذکر نیست  و مابقی بین عمه ها و عمو ها تقسیم میشود که بین آنان عمو ها دو برابر نسبت به عمه ها ارث میبرند. و نکته دیگر این است که فرزندانشان به عنوان ذرجه دوم در صورتی که هیچ درجه یکی نباشد میتوانند ارث برند.

برای دریافت گواهی انحصار وارثت چه مدارکی لازم است؟ |  مراحل گرفتن انحصار وراثت?

انحصار وراثت بسیار در پرونده شما نقش حیاتی داره و شما به عنوان یک ورثه یا ذینفع برای اینکه بتوانید به حقوق خود در اموال و حساب های بانکی شخص مرحوم دست پیدا کنید باید گواهی انحصار وراثت را داشته باشید و  این رو عرض کنم که اگه حتی مابقی وراث در این امر کار شکنی بکنن شما به عنوان ذینفع به تنهایی برای گرفتن گواهی حصر وراثت میتوانید خواهان دعوا تقسیم ارث باشید پس لازم است که این نکات را رعایت نمایید و قوانین انحصار وراثت به زبان ساده را به طور کامل بررسی کنید.

1–اولین قدم در گرفتن انحصار وراثت این است که که دادخواست حصر وراثت خودتون رو به نزدیکترین دفتر پیشخوان خدمات قضایی محل خودتون تقدیم نمائید.

2– دومین قدم در حصر وراثت این است که چون این پرونده در شورای حل اختلاف رسیدگی میشه  شما باید مدارک مورد نیاز مثل شناسنامه متوفی و گواهی فوت او به همراه استشهادیه محضری و گواهی نامه مالیاتی از محل اموال غیر منقول او را تقدیم مرجع مربوطه قرار بدید.

3–سومین قدم در مسیر طی شدن پرونده در شورا  باید شما منتظر این بمونی که در ظرف مدت معینی  اسامی دیگر وراث و طلبکار ها و بدهکارها که خود را به شورا معرفی کند که در سرنوشت گواهی انحصار وراثت موثر است در روز نامه محلی ابلاغ میشه و پس از آن مواعد گواهی حصر وراث صادر میشود.

در اینجای مقاله به بخشی از نکات کلیدی ارث اشاره می کنیم.

محرومیت از ارث امکان پذیر است؟

شاید بارها شنیده اید که پدر و مادر، فرزندان خود را تهدید به عدم ارث بری می کنند. ولی آنچه که از نظر حقوقی قابل استناد هست این است که متوفی تنها به یک سوم اموال خود تملک دارد و نمی تواند بیشتر از آن را به غیر وراث و یا این که کسی از وراث را محروم کند.فلذا محرومیت از ارث امکان پذیر نمی باشد.

آیا دولت سهمی از ارث افراد دارد؟

به صورت کلی می توان گفت در صورت داشتن ورثه، دولت هیچ گونه حقی ندارد ولی طبق ماده ۸۶۶ قانون مدنی: در صورت نبودن وارث امر ترکه متوفی راجع به حاکم است. همچنین با توجه به ماده ۳۳۵ قانون امور حسبی: اگر از تاریخ تحریر ترکه تا ده سال وارث متوفی معلوم شود ترکه به او داده می‌شود و پس از گذشتن مدت نامبرده باقی مانده ترکه به‌ خزانه دولت تسلیم می‌شود و ادعاء حقی نسبت به ترکه از کسی به هر عنوان که باشد پذیرفته نیست.

برای آشنایی با وکیل در تهران اینجا کلیک کنید.

فلذا با توجه به شرایط بالا می توان گفت که دولت سهمی از ارث افراد دارد.

نحوه تقسیم ارث مرد بدون فرزند:

با توجه به طبقات ارث و توضیحات بالا،کاملا مشخص است که مرد در صورت فرزند نداشتن، مثلا یک چهارم به همسرش ارث می رسد. و طبق درجات ارث هم بقیه ارث می برند.

نحوه تقسیم ارث محجور:

افراد محجور به سه دسته تقسیم می‌شوند صغیر، غیر رشید و یا دیوانه هستند. افراد صغیر به سن قانونی نرسیده‌اند و دیگران برایشان تصمیم می‌گیرند.  افراد غیر رشید کسانی هستند که به سن قانونی رسیده‌اند ولی درک کامل و کافی نسبت به مسائل مختلف از جمله مسائل مالی ندارند. افراد دیوانه هم که ممکن است سطحی از را جنون داشته باشند و به هیچ وجه صلاحیت تصمیم گیری در هیچ امور را ندارند.

باتوجه به توضیحات بالا کاملا مشخص است که محجور به تنهایی خودش نمیتواند وصیت کند چرا که صلاحیت نظر در امور مالی را ندارد.فلذا باید قیم محجور مبادرت به تقسیم کند.

نحوه تقسیم ارث خانه مادر:

یکی از سوالات دیگری که خیلی مورد ابتلای موکلان هستش، بحث ارث خانه مادر و نحوه تقسیم آن است.

به طور کلی خانه به عنوان مال غیر منقول جز ماترک متوفی محسوب می شود و وراث از آن طبق سهمی که در طبقات ارث ذکر کردیم ارث می برند.

نحوه تقسیم ارث پدری بین دختر و پسر:

در ماده 907 قانون مدنی، شرایط و نحوه تقسیم ارث بین فرزندان مشخص شده است. برطبق این ماده قانونی، در صورتیکه متوفی یک فرزند دختر یا پسر داشته باشد، تمام اموال متوفی به وی تعلق می‌گیرد. اما اگر متوفی فرزندان متعددی از پسر یا دختر داشته باشد، شرایط تقسیم ارث متفاوت است. در صورتیکه تمام وارثین پسر یا دختر باشند، ارث به میزان مساوی بین آنها قابل تقسیم است. در صورتیکه دختر و پسر تعداد متفاوت باشند، سهم پسر دوبرابر سهم دختر است. در نتیجه سهم الارث دختر و پسر در سال جدید نیز همان سهم الارث در ماده 907 قانون مدنی است.

نحوه تقسیم ارث در زمان حیات:

یکی از راهیایی که میتواند متوفی بیشتر از یک سوم اموال خود را به کسی منتقل کند، بحث نحوه قسیم ارث در زمان حیات متوفی می باشد. بدین نحوه که در زمان حیات، طبق صلح نامه ای که به آن در اصطلاح صلح نامه عمری گفته می شود، وارث اموال خود را به که بیشتر از یک سوم هم هست صلح میکند. در نتیجه بعد از مرگ وارث به صورت اتوماتیک وار، فرد به شخص مورد نظر (متصالح) می رسد و آن مال جز ماترک متوفی محسوب نمی شود.

برای اینکه بخوای مشاوره حقوقی حضوری در شهر خودت داشته باشی اینجا کلیک کن.

دعوای تقسیم و افراز ملک به چه طریقی دنبال میشود؟

یبنید دوستان عزیز گواهی حصر وراثت برای مشخص شدن میزان ترکه ، مشخص شدن وراث ، طلبکار ها و بدهکار هاست و با گواهی  حصر وراثت چون همه وراث در ترکه سهم دارند و مشاعی محسوب میشود و هیچ کس حق ندارد به تنهایی عمل حقوقی بدون اجازه وراث دیگر انجام دهد و بهترین کار این است که خودشان اموال را بین همدیگر تقسیم کنند حال اگر بر سر تقسیم و افراز مال به مشکل برخورد کردید باید مراحل پایین را دنبال کنید;

اولین گام این است که شما باید دادخواست تقسیم ملک مشاع رو به دادگاه محل اقامتگاه متوفی خودتون در دفتر خدمات قضایی ثبت نمائید .

دومین گام این است که اگر ورثه دیگر مثل برادر شما در ترکه سکونت دارد و یا مال را به گونه ای تصاحب کرده و هیچ نوع کرایه ای به اندازه سهم شما پرداخت نکرده باید همزمان با دادخواست تقسیم و افراز مال مشاع ناشی از ارث ، دادخواست خلع ید و اجرت المثل ایام تصرف رو تقدیم دادگاه عمومی حقوقی کنید.

سومین گام  انتظار در مرحله دادرسی که مال را عادلانه تقسیم کنند که در این مرحله دادگاه ها بر اساس روش های تقسیم به افراز و تقسیم به تعدیل عمل میکنند که در حالت اول ملک فروخته نمیشه بلکه آن را حصه بندی میکنند ولی در حالت دوم ملک فروخته میشه و از محل قیمت آن بر اساس سهم ارث ورثه آن را تقسیم میکنند.

چهارمین گام اعتراض به رای  دادگاه بدوی در مرحله تجدید نظر است که اگر رایی را خلاف قواعد تقسیم و میزان سهم ارث وراث و نحوه تقسیم ترکه خلاف عدالت صادر شود مرجع تجدید نظر رسیدگی مجدد را از سر میگیرد و اگر لازم باشد رای دادگاه بدوی را نقض میکند.

ممنون از همراهیتون که سامانه وکیل نوین را برای حل مشکل خود انتخاب کردید و در آخر باید عرض کنم که شما با یک وکیل خوب نحوه تقسیم ارث که روش ساده تقسیم ارث رادر پیش روی شما قرار میدهد و متناسب با خواسته و حقوق شما به نگارش بهترین تنظیم دادخواست اقدام میکند میتوانید خیلی راحت تر  و بدون دغدغه و نگرانی از حضور در دادگاه نتیجه لازم را بگیرید.

نویسنده: کارشناس حقوق سید امیر حسین جواهری