مجازات دعوا | روش شکایت و مراحل آن | مشاوره تلفنی

حتی ممکن است کار به  جایی برسد که تعداد طرف های حاضر در دعوا زیاد باشند و گاهی برخی از افراد عمدا  گروه ها یدسته جمعی را تشکیل می دهند تا به دعوا و نزاع بپردازند. همچنین، یکی از مهمترین دلایل مراجعه به پزشکی قانونی و مراجع قضایی، «نزاع و درگیری» است؛پس، لازم است که قانونگذار جرم انگاری کرده تا بتوان از حقوق افراد حمایت و از این  نزاع ها در محل های مختلف جلوگیری کند.

این جرم با عناوینی چون منازعه،نزاع،درگیری،دعوای خیابانی، نزاع دسته جمعی و …. شناخته می شود.

منازعه و دعوا

منازعه و دعوا یعنی درگیری جسمی که شامل درگیری لفظی نمی شود. افراد حاضر در دعوا باید جمع باشند یعنی اصولا وقتی دعوا با حضور حداقل ۳ نفر رخ بدهد و این افراد با یکدیگر از نظر جسمی و فیزیکی گلاویز بشوند،

می توان گفت که دعوا و درگیری رخ داده است. بنابراین، هر اقدام دیگری که این ویژگی ها را نداشته باشد، نمی توان  نزاع و درگیری به حساب آورد.

ارکان منازعه و دعوا :

برای اینکه جرم دعوا و درگیری رخ بدهد باید برخی عناصر و ارکان موجود باشد.از جمله یاین ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- باید درگیری جسمی و فیزیکی رخ بدهد. پس اگر درگیری لفظی باشد، جرم دعوا و منازعه نیست بلکه ممکن است مشمول سایر عناوین مجرمانه مثل توهین و فحاشی و افتراء و … شود.

۲- در منازعه حداقل باید سه نفر حضور داشته باشند. برای اینکه این جرم رخ بدهد باید افرادحاضر در منازعه سه نفر یا بیشتر باشند.

اگر از ۳ نفر کمتر باشند، نزاع دسته جمعی محسوب نشده ولی ممکن است مشمول سایر عناوین مجرمانه شد.

۳- جرم منازعه، به مداخله در واقعه ی درگیری و منازعه محقق می شود؛ هر چند خود مرتکب مبادرت به ایراد صدمه نکرده باشد. یعنی صرف اینکه افراد در نزاع حضور داشته باشند کافی است و لازم نیست حتما نتیجه ای داشته باشد مثل اینکه شخصی آسیب ببیند یا به قتل برسد.اگر در آن به شخصی در اثر جراحات وارده آسیبی برسد که منجر به قتل یا قطع عضو شد، مجازات قتل یا قطع عضو هم اجرا می شود.

۴- شرط تحقق شرکت در نزاع دسته جمعی، نامعلوم بودن نحوه و کیفیت فعل مجرمانه افرادحاضر در منازعه است؛ زیرا اگر بتوان مرتکب اصلی را شناخت با او در حدود مواد راجع به ضرب و جرح عمدی رفتار خواهد شد.

۵- فردی که از صدمه ای که در اثر منازعه به وی وارد شده شکایت می کند باید رابطه علیت بین صدمه  منازعه را اثبات کند، به طوری که اگر منازعه نبود، صدمه ای هم وارد نمی شد. بنابراین در قانون ذکر شده است که نزاع شامل صدمات حادث شده در حین فرار و به واسطه تصادف کردن یا افتادن بر زمین نمی شود.

فرآیند دعاوی کیفری با حضور وکیل آسان تر و سریع تر طی می شود. وکلای کیفری به صورت تخصصی در راستای موفق شدن موکل خود عمل می کنند.

برای اینکه بخوای مشاوره حقوقی حضوری رایگان در شهر خودت داشته باشی اینجا کلیک کن.

 مجازات نزاع و دعوا:

۱- مجازات درگیری ساده:

اگر نزاع و درگیری در حد منازعه دسته جمعی نباشد و تنها یک درگیری ساده باشد،دو طرف بر اساس ماده  ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی به واسطه ضرب و جرح عمدییکدیگر و یا بر اساس ماده ۶۱۸ به خاطر اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی یا بازداشتن مردم از کسب و کار قابل تعقیب و مجازات هستند.

۲- مجازات نزاع دسته جمعی:

ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی مقرر است که:

«هر یک از شرکت کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می شوند.

اول، در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا ۳سال. دوم، در صورتی که منتهی به نقص عضو شود، به حبس از یک تا ۳ سال. سوم، در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود، به حبس از سه ماه تا یک سال.»

این مجازات حبسی که در نظر گرفته شده است، برای شرکت در منازعه است در حالی که اگر قتل، قصاص عضو یا ضرب و جرح ثابت شود، مجازات قصاص و دیه نیز به حبس اضافهمی شود. یعنی شرکت کنندگان در نزاع باید علاوه بر حبسی که مجازات شرکتشان در منازعه است، بکشند، در صورتی که قاتل یا کسی که ضربه ی او باعث نقص عضو یا ضربو شتم شده ، مشخص باشد همان به مجازات قصاص یا دیه نیز محکوم می شود و چنانچه آسیب وارد کننده مشخص نباشد، به نسبت بین شرکت کنندگان تقسیم می شود یا اولیای دم مقتول می توانند با پرداخت اضافه دیه، درخواست قصاص کنند.

برای راهنمایی بیشتر و مشاوره حقوقی در شهر تهران می تونی اینجا کلیک کنی تا وکیل نوین بهترین راهنمایی رو بهت بکنه.

۳- مجازات وارد کردن جراحت عمدی :

بر اساس ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی، «هرکس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدانیا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجریم رتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم  می شود.»

۴- مجازات شروع کننده دعوا:

شروع کننده دعوا تفاوتی نخواهد داشت لذا در صورتیکه ضرب و شتم رخ داده باشد، مجازات دیه و حبس خواهد داشت که معمولا حبس به جزای نقدی تبدیل می شود.

غیرقابل گذشت بودن:

قانون‌گذار فرض گرفته است که وقتی عده‌ای با هم درگیر و گلاویز می‌شوند، نظم عمومی جامعه را مختل می‌کنند به همین خاطر برای آنها مجازاتی از نوع حبس در نظر گرفته و برابرماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی این مجازات‌ها غیرقابل گذشت است.

جنبه خصوصی جرم دعوا:

گفتیم که جرم منازعه غیرقابل گذشت است یعنی شرکت کنندگان در منازعه در هر صورت محکوم به تحمل حبس می شوند.

اما در صورتی که خسارتی در هنگام منازعه به دیگران وارد کنندگان، به مجازات همان محکوم می شوند.

برای مثال اگر در منازعه فردی به قتل برسد، قصاص در انتظار قاتل است علاوه بر حبس که مجازات شرکت در منازعه است.

یا اگر به اموال شخصی آسیب برسد، کسی که آسیب وارد کرده باید جبران خسارت بکند.

بنابراین، هم مجازات شرکت در منازعه و هم مجازات جنبه خصوصی این جرم وجود دارد.

فرآیند شکایت و رسیدگی:

رسیدگی در دادسرا:

این شکایت پس از ثبت شکواییه توسط شاکی، توسط معاونت ارجاع به یکی از شعب بازپرسی دادسرا ارسال می شود. دفتردار پس از وصول شکواییه آن را ثبت و پرونده را نزد بازپرس پرونده ارسال می کند.

بازپرس پرونده نیز پس از بررسی محتویات شکایت طرح شده، دستور احضار دو طرف دعوای کیفری را به دفتردار خود می دهد. در ادامه احضاریه توسط مدیر دفتر شعبه بازپرسی تنظیم و برای دو طرف ارسال می شود.

هر دو طرف دعوای کیفری، روز رسیدگی در شعبه بازپرسی حضور می یابند و شاکی پرونده شکایت مندرج در شکواییه خود را دوباره مطرح می کند.

در مقابل، متهم نیز ارتکاب جرم توهین را از سوی خودنسبت به شاکی پرونده انکار می کند؛ اما شاکی دعوا شواهد یا مدارکی را برای اثبات موضوع مجرمانه در جلسه رسیدگی دادسرا حاضر می کند. متهم پرونده نیز در دفاع ممکن است ایراداتیرا به شاهد وارد کند که در این صورت دادگاه باید به اینایرادات رسیدگی نماید.

رسیدگی در دادگاه:

ممکن است شاکی پرونده از قرار صادره به دادگاه کیفری شکایت می کند. با ارسال پرونده به مجتمع قضایی،  پرونده از سوی معاونت ارجاع به یکی از شعب دادگاه های کیفری ارسال می شود.قاضی دادگاه کیفری نیز پرونده را مطالعه می کند و دستور تعیین وقت جلسه رسیدگی می دهد. زمان رسیدگی به شاکی و متهم در قالب یک اخطاریه ارسال می شود. در روز جلسه رسیدگی ،شاکی و متهم در جلسه رسیدگی دادگاه حاضر می شوند. شاکی، دلایل خود را ارئه می کند ودر قابل متهم نیز دفاعیات خود را اظهار می دارد. قاضی ضمن شنیدن به اظهارات دو طرف و بررسی مدارک و دفاعیات دو طرف تصمیم لازم را می گیرد. اینکه مدارکیکه شاکی ارائه می کندتا چه اندازه معتبر باشد، به رای و نظر قاضی بستگی دارد در نهایت، ممکن است قاضی قرار صادرهدر داد سرا را استوار بداند یا اینکه آن را رد نماید.

۱- منظور از دعوا و درگیری چیست؟

۲- چه مواردی دعوا محسوب می شود؟

۳- برای شکایت از دعوا و زد و خورد چه کار باید بکنم و کجا باید بروم؟

۴- مجازات دعوا چیست؟

۵- ارکان جرم دعوا و منازعه چیست؟

۶- آیا جرم دعوا و منازعه قابل گذشت است؟