ضمان قهری

ضمان قهری چیست:  مسولیت اشخاصی که برای جبران ضرر وزیان دیگری بدون اینکه قراردادی در این زمینه نوشته شده باشد ،به وجود می آید.

ضمان درلغت به معنای بر عهده گرفتن ،کفیل شدن ،التزام و تعهد میباشد.

انواع ضمان

1-ضمان قراردادی  2-ضمان قهری

ضمان قراردادی: 

مسولیتی است که به علت وجود قرار داد و در نتیجه ی عدم اجرای تعهدات و منافعی است که در عقد و قرارداد ضایع شد.

اسباب ضمان قهری در قانون مدنی 

در قانون مدنی چهار امر را موجب ضمان قهری دانسته است .

1-غصب و آنچه در حکم غصب است .

2-اتلاف .

3-تسبیب .

4-استیفاء.

در ضمان قراردادی برطبق ماده 264 قاون مدنی:

تعهدات به یکی از طریق ذیل ساقط میشود:

1-به وسیله وفای به عهد .

2-به وسیله اقاله .

3-به وسیله ابراء.

4-به وسیله تبدیل تعهد.

5-به وسیله تهاتر .

6-به وسیله مالکیت ما فی الذمه .

ضمان قهری چیست، در قانون مدنی

غصب

در ماده 308 قانون مدنی: غصب استیلاء برحق غیر است به نحو عدوان اثبات ید برمال غیر بدون مجوز هم در حکم غصب است.

تصرف و تسلط غیرقانونی شخص برمال و یا حق دیگری است

مسولیت غاصب :

در ماده 311 قانون مدنی : غاصب باید مال مغصوب را عینا به صاحب آن رد نماید و اگر عین تلف شده باشد باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر به علت دیگری رد عین ممکن نباشد باید بدل آن را بدهد.

اتلاف 

در ماده 328 قانون مدنی : هرکس مال غیر را تلف کند ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد ، اعم از اینکه از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و اعم از اینکه عین باشد یا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کند امن نقص قیمت آن مال است.

تسبیب

ماده 321 قانون مدنی: هرکس تلف مالی بشود باید مثل یاقیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهده نقص قیمت آن برآید.

به طور مثال: اگر شخصی آتشی روشن کندو این آتش سرایت کند و سبب سوزاندن خانه همسایه شود این شخص مطابق با قاعده تسبیب مسئول جبران ضرر و زیان به شخص دیگر است .

استیفاء

ماده  336 قانون مدنی:هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل ‌مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر این‌که معلوم شود که قصد تبرع داشته است.

ماده 337 قانون مدنی:هر گاه کسی بر حسب اذن صریح یا ضمنی از مال غیر استیفای منفعت کند صاحب مال مستحق اجرت‌المثل خواهد بود مگر این که معلوم شود که اذن در انتفاع مجانی بوده است.

به طور مثال: اگر کسی از خانه یا مال دیگری بدون اجازه او استفاده کند مسئول پرداخت استفاده کردن از آن مال است مگر این که ثابت بشود که شخص راضی به مجانی بودن این استفاده باشد .

نکته :  معامله فضولی (فروش مال به غیر)مشمول ضمان قهری به حساب می آید.