محکومیت های مالی (جزای نقدی | دیه)

محکومیت های مالی

محکومیت های مالی به دو دسته تقسیم می شود :

۱-جزای نقدی

۲-دیه

جزای نقدی

چنانچه شخصی به جزای نقدی محکوم شود توسط اجرای احکام احضار میشود و اگر نیامد به ضامن او ابلاغ می شود تا وی را در دادگاه حاضر کند.

اگر در دادگاه جزای نقدی را پرداخت کند آزاد می شود ولی اگر جزای نقدی را نپردازد چنانچه اجرای احکام مالی از او سراغ داشته باشد اموال وی را توقیف و از محل فروش اموال جریمه را پرداخت میکند ولی اگر اموالی از وی بدست نیامد به ترتیب زیر عمل میشود:

الف) در جزای نقدی تا مبلغ ۱۵۰۰۰۰۰۰ریال از مجازاتهای جایگزین استفاده می شود و محکوم علیه به ازای هر ۳۰۰۰۰ریال یک ساعت خدمات عمومی رایگان باید انجام دهد.

ب) در جزای نقدی بالای ۱۵۰۰۰۰۰۰ ریال چنانچه جزای نقدی را نپردازد به ازای هر ۴۰۰۰۰۰ ریال یک روز حبس میشود.

نکته: در خصوص جزای نقدی در صورتی که محکوم علیه ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ احضاریه قاضی اجرای احکام برای پرداخت جزای نقدی  حاضر شود قاضی میتواند او را از پرداخت ۲۰ درصد جزای نقدی معاف کند.

آیا جزای نقدی قابل تقسیط است؟

مطابق ماده ۵۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری  محکوم علیه می تواند از دادگاه صادر کننده حکم در خواست تقسیط جزای نقدی خودش را بنماید که دادگاه به تقاضای وی رسیدگی و تصمیم مقتضی را اخذ مینماید و چنانچه دادگاه با تقسیط جزای نقدی موافقت کند محکوم علیه موظف است به موقع اقساط را بپردازد وگرنه با اعلام قاضی اجرای احکام حکم تقسیط بوسیله دادگاه لغو میشود و محکوم علیه به ازای هر ۴۰۰۰۰۰ ریال یک روز باز داشت میشود.

حداکثر مدت زمان بازداشت بابت جزای نقدی چه مدت است؟

هرگاه بازداشت بدل از جزای نقدی باشد از حداکثر مدت حبس مقرر در قانون برای آن جرم بیشتر بازداشت نمیشود و در هر حال مدت بازداشت در این مورد از سه ماه بیشتر نخواهد شد.

نکته: بازداشت بابت جزای نقدی از تاریخ اتمام حبس شروع میشود.

مواردی که جزای نقدی از بین میرود:

۱-فوت محکوم علیه

۲-اعلام رضایت شاکی در جرایم قابل گذشت

۳-مرور زمان

۴- نسخ قانون

۵- عفو

دیه

مطابق ماده ۱۷ مجازات اسلامی دیه عبارتس از مقدر و غیر مقدر :

دیه مالی است که در شرع مقدسبرای ایراد جنایت عمدی بر نفس و اعضا و منافع و یا جنایات عمدی در مواردی که به هر دلیلی قصاص ممکن نباشد به موجب قانون مقرر میشود.

دیه مقدر:

مالی است که در شرع مقدس به سبب جنایتی که بر اعضای بدن شخص وارد شده تعیین میشود.

دیه غیر مقدر :

دیه غیر مقدر همان ارش است که میزان آن در شرع تعیین نشده و دادگاه به لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مصدوم با جلب نظر کارشناس میزان آنرا تعیین میکند.

نکته۱:

بر طبق ماده ۵۵۰ قانون مجازات اسلامی دیه قتل زن نصف دیه مرد است.

نکته۲:

مطابق ماده ۵۶۰ قانون مجازات اسلامی دیه زن و مرد در اعضا منافع تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد یکسان است و چنانچه ثلث یل بیشتر شوددیه زن به نصف کاهش می یابد.

نکته۳:

مطابق ماده۱۰ قانون بیمه اجباری خسارت وارده به شخص ثالث بیمه گر مکلف است خسارت وارده به زیان دیده را بدون لحاظ جنسیت و دین تا سقف تعهدات بیمه پرداخت کند.

تغلیظ دیه:

تغلیظ دیه به معنای زیاد شدن دیه می باشد که مطابق ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی هرگاه رفتار مرتکب و منجی علیه هر دو در ماههای حرام باشد علاوه بر دیه نفس یک سوم به دیه اضافه میشود. تغلیظ دیه فقط مختص قتل نفس است .

ماههای حرام عبارتند از:محرم . رجب . ذیقعده و ذیحجه

افرادی که مشمول پرداخت دیه هستند:

الف)خود محکوم علیه

ب)عاقله ی محکوم علیه

ج) شرکت بیمه

د) بیت المال

مهلت پرداخت دیه

جرایم به سه نوع عمد و شبه عمد و خطای محض تقسیم میشوند . مهلت پرداخت دیه در عمد یکسال قمری و در شبه عمد دو سال قمری و در خطای محض سه سال قمری می باشد.

در جنایات شبه عمدی محکوم باید هر سال نصف دیه را بپردازد و در خطای محض هرسال یک سوم دیه را باید پرداخت کند.

شروع مهلت پرداخت از زمان وقوع جنایت است.

اگر پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر شده نسبت به پرداخت تمام و یا قسمتی از دیه اقدام کند شاکی موظف است آن را قبول کند.