قصاص نفس|مجازات قتل عمد،آیا همیشه قصاص است ؟

قصاص نفس :

براساس ماده ۲۰۴ قانون مجازات اسلامی ایران سه نوع قتل نفس داریم (عمد ، شبه عمد و خطای محض) است.

همان طور که در ماده ۲۰۵ آمده است قتل عمد مجازات آن قصاص است و اولیای دم با اجازه ی قاضی می توانند قاتل را قصاص کنند. قاضی می تواند این امر را به رئیس قوه قضاییه یا دیگری واگذار کند. ( تفویض اختیار )

قتل عمد :

قتل عمد یعنی شخص قاتل با انجام دادن کاری که هدفش کشتن فرد یا افراد که در یک جمع مشخص نباشد را دارد . چه قصد کشتن این افراد را داشته باشد چه نداشته باشد ولی نتیجه آن به قتل منجر گردد.

حتی در جایی که قاتل کاری انجام داده است هدفش و قصدش کشتن کسی نباشد ولی در نتیجه سبب مرگ فرد شود باز هم قتل عمد محسوب می شود.

در مواردی که قاتل عملی را انجام می دهد که هدف و قصدش و حتی آن عمل کشنده نباشد، ولی شخص متقابل به دلیل پیری ، ناتوانی یا مریضیفوت کند و قاتل نیست به این دلایل آگاه باشد را قتل عمدگفته می شود.

طبق ماده ۲۰۷ قانون مجازات:

در صورتی که قاتل مسلمان را به قتل برساند قصاصمی شود و کسی که در قتل معاونت کرده باشد ، از سه سال تا پانزده سال به آن حبس تعلق می گیرد.

طبق ماده ۲۰۸ قانون مجازات :

اگر فرد که منجر به قتل شده است چه شاکی خصوصی داشته باشد چه نداشته باشد ولی از اعدام یا قصاص او گذشت کرده باشد ولی موجب بی نظمی در جامعه شده باشد یا دیگران را ترسانده باشند سه تا ده سال حبس تعزیری دارد.

در تبصره ی ماده ۲۰۸:

آمده است کسی که در قتل معاونت کند حبس از یک تا پنج سال است.

طبق ماده ۲۰۹ قانون مجازات :

آمده است اگر به صورت عمد مرد مسلمانی زن مسلمانی را بکشد به قصاص محکوم می شود.

ولی یا سرپرست زن قبل از اینکه قاتل را قصاص کنند نصف دیه مرد را به مرد باید پرداخت کنند تا قصاص شود.

طبق ماده ۲۱۰  :

اگر کافر ذِمی به صورت عمد یکی را بکشد قصاص می شود . اگر چه پیرو دین باشد اگر مقتول هم زن ذِمی هم باشد ، باید ولی یا سرپرست زن نصف دیه مرد ذِمی را قبل از قصاص به قاتل بپردازند.

اکراه در قتل :

کسی که در قتل اکراه داشته باشد یا دستور به قتل دیگری داشته باشد مجوز قتل نیست ، قاتل را اگر کسی را وادار ، به قتل کسی دیگر هم کند قصاص می کنند و کسی که اکراه کرده باشد حبس ابد به آن تعلق می گیرد.

تبصره یک و دو ماده۲۱۱ قانون مجازات :

در صورتی فقط اکراه کننده محکوم به قصاص می شود که اکراه شونده طفل مجنون یا غیر ممیز باشد. اکراه شونده اگر طفل ممیز باشد قصاص نمی شود بلکه عاقله ( خویشاوندان ) او دیه پرداخت می کنند . و اکراه کننده به حبس ابد محکوم می شود.

شرکت در قتل :

در به قتل رساندن یک نفر اگر قاتل چند نفر باشند یعنی چند نفر باشند یعنی چند مرد یک مرد را به قتل برسانند ، ولی دم مقتول می تواند با اجازه قاضی همه ی قاتلان را قصاص کند.

دیه نسبت به قاتلان :

به این صورت که اگر قاتلان دو نفر باشند با پرداخت کردن نصف دیه ، به هر کدام اگر سه نفر باشند با پرداخت دو ثلث دیه ، و اگر چهار نفر باشند با پرداخت سه ربع دیه می تواند قصاص کند و به همین صورت اگر قاتلان زیاد باشند پیش می رود.

نکته :

+  همچنین ولی دم می تواند هر کدام از شرکاء را که خواست قصاص کند و نسبت به بقیه شرکاء مطالبه دیه کند.

+  اگر قاتلان و مقتول همگی کفار ذمی باشند همین حکم برای آن ها هم اجرا می شود.

+  اگر چند نفر جراحتی به یک نفر وارد کند چه این جراحت در یک زمان باشد چه زمان های متفاوت و منجر به قتل شود.

+  اگر قتل صورت گرفته مربوط به این جراحت ها باشد همه آن ها قاتل هستند و مجازات آنها طبق قانون مشخص می شود.