ادله اثبات قصاص

ادله اثبات قصاص عبارتند از:

الف ) اقرار :

ساده ترین راه اثبات قتل اقرار است چون قتل از جرائم سنگین است اقرار به آن مطمئن ترین راهی است که می شود قتل را ثابت کرد.

اقرار یک اماره نسبی می باشد و احتمال اینکه درآن خلاف واقعیت رخ بدهد وجود دارد ولی در همه ی دعاوی و نظام های دادرسی این دلیل پذیرفته می شود .

در دعاوی مختلف تعداد اقرار متفاوت می باشد مانند زنا چهار مرتبه اقرار لازم است در بیشتر دعاوی حقوقی یک بار اقرار کافی است بیشتر فقها برای اثبات قتل یک بار اقرار برای جرم قتل کافی است .

اگر اهمیت جرم ملاک باشد چون قتل از زنا از اهمیتی بالاتر برخورداراست

چهار مرتبه اقرار بایدصورت بگیرد. در صورتی که دو اقرار با هم تعارض داشته باشد ولی دم مختار است نسبت به اقرارهر کسی که بخواهد عمل کند.

اگر دو نفر اقرار به قتل کنند و نفر اول از اقرار خود برگردد در این صورت قصاص از هر دو نفر از بینمی رود و دیه آن از بیت المال به اولیای مقتول پرداخت گردد.

اگر قتل فقط توسط اقرار اثبات شودو هیچ دلیل دیگری نداشته باشد قصاص ساقط می شود ولی اگر راه دیگری برای ثابت کردن قتل وجود داشته باشد قاتل به درخواست ولی دم قصاص می شود.

بنابراین، فقط در صورتی که قتل عمد با اقرار ثابت شود و هیچ دلیل دیگری نتوان بر آن اقامه کرد قصاص ساقط می‌شود، اما اگر راه دیگری برای اثبات قتل عمد وجود داشته باشد، قاتل به تقاضای ولی دم قصاص می‌شود و این محدودیّت دیگری است که برای این حکم قرار داده شده است

ب ) شهادت :

از دیگر راه های اثبات قتل شهادت شهود است . در صورتی که دو مرد عاقل ، بالغ و عادل برقتل عمدشهادت بدهند قتل عمد ثابت می شود و امکان قصاص به وجود می آید.

در قتل غیر عمد شهادت دادن زنان هم پذیرفته می شود و دو زن در مقابل یک مرد می توانند شهادت بدهند.با سوگند مدعی و شهادت یک شاهد قتل غیر عمد اثبات می شود.

شهادت باید با مشاهده شاهد ، صریح وبدون  اجمال باشد در غیر این صورت صحیح نیست و پذیرفته نمی شود.

شهود باید برای یک موضوع شهادت بدهند مثلا یک نفر شهادت بدهد که قتل را مشاهده کرده است و دیگر با اقراربه قتل شهادت بدهد قتل ثابت نمی شود و این از موارد لوث می باشد .

ج ) قسامه :

قسامه یکی از دیگر راه های اثبات قتل قسامه است . اگر حق به گونه ای باشد که قاضی ظن به وقوع قتل توسطشخص یا گروه معینی پیدا کند و مدعی علم به وقوع قتل توسط همان شخص یا گروه خاص داشته باشد در این صورت از مدعی علیه طلب بینه ( دلیل ) شود و اگر این قتل را ثابت نکند و خلاف آن باشد از او پذیرفته می شود و تبرئه می شود.

در غیر این صورت از مدعی درخواست سوگند می شود و او باید پنجاه نفر را حاضر کند که نسبت به این قضیه آگاهی و علم داشته باشد و سوگند بخورند که فلانی قاتل است و در صورتی که پنجاه نفر را برای سوگند پیدا نکردن سبت به تعدادی که پیدا کرده است تعداد قسم ها را تقسیم می کند و در آخر اگر هیچ کس را پیدا نکرد خود مدعی باید پنجاه بار سوگند بخورد که فلانی قاتل است در این صورت قتل عمد ثابت می شود .

و اگر مدعی به سوگند خوردن رضایت ندهد در این جا مدعی علیه یا خودش پنجاه بار یا افرادی که می شناسنداو را سوگند یاد کنند که فلانی قاتل نیست و قاتل را نمی شناسیم فرد تبرئه می شود ولی اگر حاضر به سوگندنباشد محکوم می گردد.

قسامه فقط در صورتی که مدعی ظن به موضوع داشته باشد انجام می شود.

البیّنه علی المدّعی والیمین علی من انکر

* بیّنه بر منکر است و یمین بر مدّعی و با قسم مدّعی ، دعوا ثابت‌ می‌ شود *

د ) علم قاضی :

یکی دیگر از راه های اثبات دعاوی علم قاضی است . گرچه برخی فقها معتقدند که علم قاضی به تنهایی برای صدور حکم کافی نیست.

بعضی از فقها معتقدند که تمسک به علم هم در حق الله و هم در حق الناس جایز می باشد اما عده ای دیگر تمسک قاضی به علم را فقط در حق الله و گروه دیگر فقط در حق الناس جایز می دانند.