نحوه مطالبه ی دیه بینی | روند رسیدگی

نحوه مطالبه ی دیه بینی | روند رسیدگی

مطالبه ی دیه :

امروزه به دلایل مختلف دیه از اهمیت خاصی برخوردار است و درحقوق ایران پولی است که فرد بابت صدمه ای دیده از ضارب میگیرد.

دیه در نظام حقوقی ایران به مال یا پولی گفته می شود که فردی که باعث بروز جنایتی نسبت به فرد دیگری شده باید به وی پرداخت کند دیه جنبه ی کیفری دارد.مطابق ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی مقادیر دیه در ابتدای هر سال مطابق نظر مقام رهبری مشخص می شود و توسط رئیس قوه قضائیه اعلام می شود.

بر اساس ماده ۲۹۵ قانون مجازات اسلامی :

قتل یا جرح و یا نقص عضو که به طور خطای شبه عمدی واقع شدو آن در صورتی است که شخص جانی قصد فعلی را که نوعا سبب جنایت نمی شود داشته و قصد جنایت نسبت به منجی علیه را نداشته باشد.

در این مقاله برآن شدیم تا دیه ی شکستگی بینی را تشریح خواهیم نمود.

دیه شکستگی بینی : 

اگر شکستگی بینی باعث فاسد شدن بینی شود و باعث شود که بینی به طور کامل از بین برود مستحق دریافت دیه کامل خواهد بود. ولی اگر بدون هیچ عیبی درمان شود یک دهم دیه کامل را شامل می شود. با توجه به اینکه دیه کامل در سال ۱۳۹۷ معادل ۲۳۱ میلیون تومان می باشد یک دهم آن برابر ۲۳ میلیون و صدهزار تومان می باشد.  ولی اگر ترمیم بشود اما همچنان ایراد داشته باشد ارش به آن تعلق میگیرد. اگر بینی در زمان ترمیم کج شود یا استخوان بشکند ولی بینی فاسد نشود در این حالت هم ارش تعلق میگیرد. و در صورتی که پرده میان دو سوراخ بینی از بین برود دیه آن یک سوم دیه کامل است.اگر بینی فلج شود دو سوم دیه کامل و چنانچه بینی فلج باشد و بخاطر ضربه وارد شده از بین برود یک سوم دیه کامل به آن تعلق میگیرد. اگر هر دو طرف بینی و فاصله بین آنها سوراخ شود حتی اگر همراه با پارگی نباشد دیه کامل را شامل میشود .اگر دیه باعث از بین رفتن خود بینی یا نوک آن نشود یک سوم دیه به آن تعلق می گیرد و درصورتی که بهبود پیدا کند و ترمیم شود یک پنجم دیه کامل را در بر میگیرد. اگر یک طرف بینی سوراخ شود در صورتی که ترمیم نشود یک نهم دیه کامل ولی اگر ترمیم شود و بهبودی حاصل شود یک بیستم دیه کامل را شامل می شود.

نکته۱: در قتل عمد و شبه عمدی مسئول پرداخت دیه شخص قاتل می باشد

نکته ۲: جنایت عمد و یا شبه عمد نابالغ و دیوانه به منزله ی خطای محض است و بر عهده ی عاقله ی آنها می باشد.

نحوه مطالبه دیه در جنایات غیر عمدی :

جرائم غیر عمدی نوعی از جرم محسوب میشود که شخص مرتکب قصد کشتن فرد دیگری را ندارد و عملی که انجام می دهد به خودی خود کشنده نیست ولی نتیجه عمل وی کشته شدن فرد می باشد. قانونگذار برای این نوع قتل ها که غیر عمدی هستند مجازات دیه را در نظر گرفته است.

ادله اثبات دیه : 

قسامه

ادله اثبات

ضمانت مالی

برای اثبات دیه باید به مراجع صالح طرح دعوی شود و مستلزم طی مراحلی از جمله:

تنظیم شکواییه و مراجعه به کلانتری و دادسرا و پزشکی قانونی است و در قانون مجازات موادی برای اثبات دیه مطرح شده است.

قسامه:

قتل عمدی که موجب دیه میشود و ادله کافی برای  اثبات ندارد با قسم پنجاه مرد و در قتل غیر عمدی با قسم بیست و پنج مرد اثبات میشود. جنایت بر اعضا و منافع(ضرب و شتم) چه عمدی باشد یا غیر عمدی در صورتی که دلیل محکمی برای اثبات وجود نداشته باشد ،منجی علیه(شخصی که ارتکاب جرم به وی آسیب رسانیده است)میتواند با اقامه قسامه جنایت مورد ادعا را ثابت و دیه آن را مطالبه کند .

نکته: با قسامه حق قصاص ثابت نمیشود.

موارد و تعداد قسامه :

۱_شش قسم در جنایتی که دیه آن به مقدار دیه کامل است.

۲_پنج قسم در جنایتی که دیه آن سه چهارم دیه کامل است.

۳_چهار قسم در جنایتی که دیه آن دو سوم دیه کامل است.

۴_سه قسم در جنایتی که دیه آن یک دوم دیه کامل است.

۵_دو قسم در جنایتی که دیه آن یک سوم دیه کامل است.

۶_یک قسم در جنایتی که دیه آن یک ششم دیه کامل یا کمتر از آن است.

نکته۱_ در صورتی که هریک از بندهای ذکر شده در بالا، در صورت نبودن نفرات لازم، مجنی علیه خواه مرد باشد خواه زن ، میتواند به همان اندازه قسم را تکرار کند.

نکته۲_ در صورتی که مدعی به ترتیب ذکر شده اقامه دعوی نکند مدعی علیه میتواند با قسامه تبرئه شود. یعنی مدعی علیه میتواند قسامه را انجام دهد و تبرئه گردد.

نحوه دادرسی مطالبه دیه در جرائم غیر عمدی

جرائم غیر عمدی که اغلب در حوادث رانندگی اتفاق می افتد با شکایت شاکی شروع می شود که این روند با شکایت مستقیم شاکی در دادسرا شروع می شود و یا با مراجعه به نیروی اتنظامی در خواست برای رسیدگی ارائه می شود و بعد از این مرحله رسیدگی در دادگاه یا دادسرا پیگیری می شود بهتر است برای دست یافتن به نتیجه مطلوب و تسریع در روند رسیدگی از وکلای مجرب کمک گرفت بعد از ارجاع پرونده به دادسرا بسته به نوع پرونده ابتدا اظهارات طرفین و شهود ثبت و بررسی می شود و در صورت نیاز به کارشناس ارجاع می شود بعد از رسیدگی در مرحله اول قرار صادر می شود که در این صورت دو حالت وجود دارد یا مدارک کافی نبوده و یا شاکی رضایت داده و در غیر این صورت بعد از رسیدگی به پرونده و شنیدن اخرین دفاعیات طرفین قرار تامین صادر میشود و در این صورت برای جلوگیری از فرار متهم یکی از قرار های زیر صادر می شود:

۱-قرار وجه التزام:

این مبلغ به حساب دادگستری واریز می شود و وجه تا پایان محاکمه و تا زمان اجرای حکم قابل پس گرفتن نیست.

۲-قرار وثیقه :

که شامل وجه نقد یا ضمانت بانکی یا اموال غیر منقول و منقول است.

۳-قرار بازداشت موقت:

در این حالت دستور بازداشت موقت متهم تا زمان صدور حکم قطعی صادر می شود.

۴- قرار مجرمیت :

به وسیله دادسرا به صورت قطعی صادر می شود و بعد از آن کیفرخواست صادر می شود و در پایان فرآیند رسیدگی پرونده به اجرای احکام ارجاع می شود.

مراحل رسیدگی به دعوا

مطابق ماده۳۰۱قانون آیین دادرسی کیفری مصوب۱۳۹۲که مقرر میدارد:دادگاه کیفری دو صلاحیت رسیدگی به تمام جرایم را دارد مگر اینکه به موجب قانون در صلاحیت مرجع دیگری باشد.

با توجه به متن مواد ۳۱۰ و ۳۱۱ قانون آیین دادرسی :

متهم در دادگاهی محاکمه می شود که جرم در حوزه آن واقع شده باشد و همچنین شرکا و معاونین جرم در دادگاهی محاکمه می شوند که صلاحیت رسیدگی به اتهام متهم اصلی را دارد.

نحوه تقدیم شکواییه و هزینه های قانونی آن

برای اعلام شکایت نیازی به مکتوب کردن آن نیست. البته در رویه عملی یک فرم از پیش طراحی شده تحویل شاکی داده میشود و ایشان بر روی آن شکایت خود را توضیح می دهد

در این مورد درماده۶۹ چنین آمده است :

دادستان مکلف است شکایت کتبی و شفاهی را همه وقت قبول کند.

شکایت شفاهی در صورت مجلس قید و به امضا یا اثر انگشت شاکی می رسد.

هرگاه شاکی سواد نداشته باشد مراتب را در صورت مجلس قید کرده و انطباق شکایت با مندرجات صورت مجلس تصدیق می شود.

و حتی وجود ایام تعطیل یا شب بودن مانعی برای طرح شکایت نخواهد بود براساس بندهای ۴و۱۷قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین شاکی باید بابت شکایت خود و تصدیق اوراق پیوستی شکواییه هزینه پرداخت نماید که به صورت الحاق تمبر ۵۰۰۰۰ریال و۵۰۰۰هزار ریالی می باشد که با مراجعه به واحد تمبر دادسرای صالحه این هزینه را پرداخت میکند.

اسناد و مدارک لازم برای طرح شکایت

۱-دلایل و مدارک دال بر وقوع درگیری

۲-مدارک اورژانس و بیمارستان و نظریه پزشکی قانونی

۳-اسامی شهود و مطلعین به همراه مشخصات کامل و نشانی آنها

مطالبه دیه در جنایات غیر عمدی چگونه است؟

راههای اثبات دیه کدامند؟

چگونه میتوان دیه را ثابت کرد؟

دیه شکستگی بینی چگونه محاسبه میشود؟