مجازات جرایم رایانه ای و انواع آن

مجازات جرایم رایانه ای و انواع آن

در زمان حاضرفناورى اطلاعات و ارتباطات نوین ، مسئله جدیدى ایجاد کرده که آن پاسخگویى‏ به سوء استفاده‏هایى است که ممکن است از فضاى مرتبط با رایانه و فضای مجازی به عمل مى‏ آید.

جرایم رایانه ای جرایمی سازمان یافته می باشند که از طریق اشخاص حرفه ای و با سواد انجام می شوند ولی مجازات جرائم رایانه ای امروزه برای مجازات مجرمین کافی نمی باشد.

چون هر روز جرم جدیدی به وجود می آید که برای مجازات آنها نیاز به قوانین جدید داریم همانگونه که جرایم اینترنتی همیشه درحال روز شدن هستند.

بایستی تلاش کرد تا بتوان با به روز شدن جرایم هرساله قوانینی را که در زمینه جرایم جدید قابل اعمال باشد ارائه کرد چون رایانه و اینترنت همیشه شکل ها ی مختلفی به خود می گیرند.

برای پیشگیری از این جرایم می بایست همه دستگاه ها تلاش کنند و مردم نیز توصیه های مسئولین را در این مورد  جدی بگیرند و در هنگام استفاده از اینترنت و رایانه مورد توجه قرار دهند تا مورد سوء استفاده دیگران قرار نگیرند .

جرایم کامپیوتری را می توان به سه دسته تقسیم نمود :

الف) جرایمی  که در آنها رایانه و تجهیزات جانبی آن موضوع جرم واقع می شوند مانند سرقت، تخریب و غیره. این جرایم، جرایم رایانه ای سنتی نام دارند.

ب) جرایمی که در آنها کامپیوتر به عنوان ابزار وسیله توسط مجرم برای ارتکاب جرم به کار گرفته می شود.

ج) جرایمی هستند که می توان آنها را جرائم کامپیوتری محض نامید.

این نوع جرائم فقط در دنیای مجازی به وقوع می پیوندند. اما آثار آنها در دنیای واقعی ظاهر می شود، مانند دسترسی غیر مجاز به سیستم های کامپیوتری.

تعریف:

سوء استفاده از کامپیوتر شامل هر رفتار غیر قانونی غیر اخلاقی یا غیر مجاز مربوط به پردازش اتوماتیک و انتقال داده هاست.

یعنی «هر فعل و یا ترک فعل غیر قانونی که یا به وسیله رایانه و یا با اخلال در سیستم های رایانه ای و یا نفوذ در سیستم های رایانه ای ایجاد شده، را گویند که به موجب قانون برای آن مجازات تعیین شده را جرم رایانه ای گویند.

هر جرمی که قانونگذار به صراحت رایانه را به منزله موضوع یا وسیله جرم جزء رکن مادی آن اعلام کرده باشد یا عملاً رایانه به منزله موضوع یا وسیله ارتکاب جرم در آن نقش داشته باشد».

دسترسی غیر قانونی:

دسترسی غیرقانونی عبارت است  از دسترسی به بخش یا کل یک سیستم کامپیوتری بدون داشتن حق و مجوز این کار است؛ جلوگیری غیرقانونی از دسترسی به داده های شخصی با استفاده از ابزار تکنولوژیک ازخارج و یا در داخل یک سیستم کامپیوتری؛ مداخلات اطلاعاتی همچون آسیب رساندن، حذف، جایگزینی، تخریب و یا سرکوب و توقیف داده های کامپیوتری بدون مجوز؛ مداخله در سیستم ها شامل انسداد و توقف جدی و بدون حق عملکرد سیستم های کامپیوتری با آسیب رساندن، حذف، جایگزینی، تخریب و یا توقیف داده های کامپیوتری؛ سوءاستفاده از دستگاه ها؛ جعل هویت و کلاهبرداری الکترونیک.

به یاد داشته باشید که اگر می خواهید در پرونده های کیفری سریع تر به نتیجه دلخواهتان برسید، بهتر است از وکلای کیفری خبره استفاده کنید.

انواع جرم های رایانه ای:

۱-هک کردن:

عبارتست از نفوذ به یک سیستم کامپیوتری بدون داشتن مجوز، مالکیت یا صلاحیت لازم. هک کردن یعنی غلبه کردن بر سیستم های امنیتی یک سیستم کامپیوتری برای دسترسی غیر قانونی به اطلاعات ذخیره شده در این سیستم کامپیوتری. لو رفتن رمز عبور به قصد دسترسی به اطلاعات خصوصی افراد یک سازمان یکی از رایج ترین تخلفات رایانه ای است

۲-فیشینگ:

عبارتست از تلاش برای بدست آوردن اطلاعاتی مانند رمز عبور، شناسه عبور و جزئیات کارت اعتباری با جا زدن خود به عنوان یک منبع قابل اعتماد.

۳-ویروس های کامپیوتری:

ویروس های کامپیوتری (شامل ویروس ها و نرم افزار های جاسوسی و…) در حقیقت نرم افزارهایی هستند که خود را تکثیر و منتشر می کنند و کامپیوترهای موجود در یک شبکه را بدون اطلاع کاربران آلوده کرده و به آنها صدمه می زند. ویروس ها از طریق فایل های سیستم یک شبکه کامپیوتری، اینترنت یا هر وسیله نقل انتقال اطلاعات وارد کامپیوترهای دیگر می شوند.

۴-هویت جعلی:

هویت جعلی یا خود را به جای کس دیگر جا زدن یکی از جدیدترین کلاهبرداری هایی است که به کمک آن پول های زیادی ربوده شده و سودهای کلانی نصیب کلاهبرداران می شود. در این شیوه کلاهبردار خود را به جای مالک چیزی جا می زند یا از هویت شخص دیگری برای بدست آوردن کالا یا خدمات مورد نیاز خوداستفاده می کنند قانون انواع مختلف جرائم رایانه ای همه در یک چیز مشترکند و آن هم بهره برداری غیر قانونی از فناوری جدید رایانه ای و ارتباطات برای فعالیت های خلاف کارانه است.

محتوای جرایم رایانه ای:

الف) محتوا علیه عفت واخلاق:

مواردی چون اشاعه فحشاء و منکرات، تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا دعوت به فساد و فحشاء و ارتکاب جرایم منافی عفت یا انحرافات جنسی، انتشار، توزیع و معامله محتوای خلاف عفت عمومی ( مبتذل و مستهجن )، تحریک ، تشویق، ترغیب، تهدید یا تطمیع افراد به دستیابی به محتویات مستهجن و مبتذل و استفاده ابزاری از افراد در تصاویر و محتوا و تحقیر و توهین به جنس زن، تبلیغ تشریفات و تجملات نامشروع و غیرقانونی

ب)محتوا محتوا علیه امنیت وآسایش عمومی:

مواردی چون تشکیل جمعیت، دسته، گروه در فضای مجازی ( سایبر) با هدف برهم زدن امنیت کشور و انتشار محتوایی که از سوی شورای عالی امنیت ملی منع شده باشد.

ج) علیه مقدسات اسلام:

از قبیل ، ارائه محتوای الحادی و مخالف موازین اسلامی، اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن، اهانت به هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع)، تبلیغ به نفع حزب گروه یا فرقه منحرف و مخالف اسلام، نقل مطالب از نشریات و رسانه‌ها و احزاب و گروه‌های داخلی و خارجی منحرف و مخالف اسلام به نحوی که تبلیغ از آن‌ها باشد،

د)محتوا علیه مقامات ونهادهای دولتی:

اهانت و هجو نسبت به مقامات، نهادها و سازمانهای حکومتی و عمومی، افترا به مقامات، نهادها و سازمانهای حکومتی و عمومی

ه)  محتوا برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای :

مواردی از قبیل انتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معامله داده‌ها یا نرم افزارهایی که صرفاً برای ارتکاب جرایم رایانه‌ ای به کار می رود، فروش انتشار یا در دسترس قرار دادن غیرمجاز گذرواژه ها و داده هایی که امکان دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ ای یا مخابراتی دولتی یا عمومی را فراهم می کند، انجام هرگونه فعالیت تجاری و اقتصادی رایانه‌ ای مجرمانه مانند شرکتهای هرمی، ایجاد مراکز قمار در فضای مجازی

و) امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی:

مواردی از قبیل اساس انتشار و سرویس دهی بازیهای رایانه ا‌یی دارای محتوای مجرمانه، معرفی آثار سمعی و بصری غیرمجاز به جای آثار مجاز، عرضه تجاری آثار سمعی و بصری بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تشویق و ترغیب به نقضحقوق مالکیت معنوی

ز) محتوای دعوت کننده به جرم:

از جمله انتشار محتوای حاوی تحریک ، ترغیب، یا دعوت به اعمال خشونت آمیز و خودکشی، تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر،

مواد روان گردان و سیگار، باز انتشار و ارتباط ( لینک ) به محتوای مجرمانه تارنماها و نشانی‌های اینترنتی مسدود شده ، نشریات توقیف شده و رسانه‌های وابسته به گروه‌ها و جریانات منحرف و غیر قانونی، تشویق تحریک و تسهیل ارتکاب جرائمی که دارای جنبه عمومی هستند هر گونه توزیع و آموزش استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره.

 آثار مخرب جرایم رایانه ای:

اعتیاد مجازی:

اعتیاد مجازی، استفاده بیش از حد از اینترنت است تا آنجا که بدون استفاده از آن فرد احساس کمبود می کند و روابط او با محیط متأثر از استفاده مکرر و دیوانه وار فرد شده از حالت عادی خارج می شود.

بحران هویتی:

هویت، واجد سه عنصر است: شخصی، فرهنگی و اجتماعی، که هریک در تکوین شخصیت فرد نقش مهمی را ایفا می کنند. در مقایسه ها، هویت شخصی، ویژگی بی همتای فرد را تشکیل می دهد و هویت اجتماعی در پیوند با گروه ها و اجتماعات مختلف قرار می گیرد.

انحرافات جنسی:

از جمله آثار مخرب جرائم رایانه ای به وجود آمدن انحرافات جنسی است . اینترنت بخاطر اینکه در روابط جنسی آزاد اندیش میباشد موجب بوجود آمدن هرزگی و شهوت پرستی و رواج آن گردیده است.

تعریف جرم دسترسی غیرمجاز :

بر اساس قانون هرکس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به‌وسیله تدابیر امنیتیحفاظت‌ شده‌ است دسترسی یابد، مرتکب دسترسی غیر مجاز محسوب می شود.

در برخی جرایم مثل کلاهبرداری یا جعل مجازات ماموران دولتی تشدید می شود در جرایم رایانه ای نیز همینطور است و چنانچه مأموران دولتی که مسئول حفظ داده‌های سری مقرر در ماده (۳) قانون جرایم رایانه ای یا سامانه‌های مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا داده‌ها یا سامانه‌های مذکور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‌ها، حاملهای داده یا سامانه‌های مذکور شوند مجازات شدیدتری خواهند داشت.

مجازات جرم دسترسی غیرمجاز :

مطابق قانون مرتکب دسترسی غیر مجاز به حبس از نود و یک روز تا یک‌سال یا جزای نقدی از پنج میلیون  ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.

تعریف شنود غیر مجاز:

با توجه به نکات مندرج در قانون هر کس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‌‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کند، مرتکب شنود غیرمجاز تلقی می شود. مجازات جرم شنود غیرمجاز: مرتکب جرم شنود غیرمجاز به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.

معرفی جاسوس رایانه‌ای :

هر کس به طور غیرمجاز نسبت به داده‌های سری درحال انتقال یا ذخیره‌ شده در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتکب اعمال زیر شود جاسوس رایانه ای تلقی می‌گردد

 مجازاتهای جاسوس رایانه ای :

الف) مجازات مصداق اول جاسوس رایانه ای عبارت است از بیست میلیون ریال تا شصت میلیون ریال یا هر دو مجازات.

ب) مجازات مصداق دوم جاسوس رایانه ای عبارت است از حبس از دو تا ده سال

ج)  مجازات مصداق سوم جاسوس رایانه ای عبارت است از حبس از پنج تا پانزده سال

تشدید مجازات ماموران دولتی در جرائم رایانه ای :

در برخی جرایم مثل کلاهبرداری یا جعل مجازات ماموران دولتی تشدید می شود در جرایم رایانه ای نیز همینطور است و چنانچه مأموران دولتی که مسئول حفظ داده‌های سری مقرر در ماده (۳) این قانون یا سامانه‌های مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا داده‌ها یا سامانه‌های مذکور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‌ها، حاملهای داده یا سامانه‌های مذکور شوند مجازات شدیدتری خواهند داشت.

بر اساس ماده ۵ قانون جرایم رایانه ای این اشخاص به مجازات زیر محکوم می شوند:

حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات. بعلاوه این اشخاص به انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال نیز محکوم خواهندشد.

جرایم رایانه ای یکی از پدیده های نوظهوری است که گرچه برخی از جرایم آن شباهت هایی با جرایم سنتی دارد، اما تفاوت هایی در روش و ماهیت و نوع جرم دارد که از لحاظ جرم شناسی و کیفرشناسی و حقوق کیفری پژوهش های جدیدی را می طلبد.

جرایم رایانه ای به چه معناست؟

جرایم رایانه ای به چند دسته تقسیم میشوند؟

دسترسی غیر قانونی چیست؟

محتوای جرائم رایانه ای چیست؟

جرائم رایانه ای چه آثاری دارد؟

منظور از دسترسی غیر مجاز چیست؟

مجازات جرم دسترسی غیر مجاز چیست؟

منظور از شنود غیر مجاز چیست؟

جاسوس رایانه ای چیست؟

مجازاتهای جاسوس رایانه ای چیست؟