خرید حبس تصادف فوتی

متاسفانه روزه تعداد زیادی از افراد در کشور ما به دلیل حادثه ی رانندگی جان خود را از دست می دهند.حوادثی که آثار زیانبار و جبران ناپذیری را برای طرفین به دنبال می آورد.در این بخش به بررسی این می پردازیم که اگر در حادثه ی رانندگی منجر به فوت طرف مقابل شد،چه مجازاتی در انتظار راننده می باشد؟سوال مهمتر در اینجا این است که آیا می توان این مجازات را به جازات نقدی تبدیل کرد؟

تصادفات فوتی دارای دو جنبه عمومی و خصوصی هستند که مجازات حبس یا جزای نقدی به جنبه عمومی آن بر می گردد و پرداخت دیه مجازات خصوصی است كه در صورت مطالبه اولیای دم قابل اجرا و پرداخت است .

براساس ماده 714 قانون مجازات اسلامی هرگاه بي احتياطي يا بي مبالاتي يا عدم رعايت نظامات دولتي يا عدم مهارت راننده ( اعم از وسائط نقليه زميني يا آبي يا هوايي ) يا متصدي وسيله موتوري منتهي به قتل غير عمدي شود مرتكب به شش ماه تا سه سال حبس و نيز به پرداخت ديه در صورت مطالبه از ناحيه اولياي دم محكوم مي شود.

همچنین رانندگی در حال مستی، نداشتن تصدیق رانندگی، داشتن سرعت غیر مجاز، حركت دادن اتومبیل با علم به وجود نقص فنی، عدم رعایت محل عبور عابر پیاده و عبور از محل های عبور ممنوع از  عوامل مشدده مجازات است كه حداقل مجازات را به میزان دوسوم حداكثر مجازات مذكور در این ماده افزایش می دهد.

البته در مورد تصادفات خصوصا تصادفات منجر به فوت ذکر این نکته ضروری است که  بر اساس مقررات جزایی ( ماده 504 قانون مجازات جدید) هرگاه راننده‌اي كه با داشتن مهارت و سرعت مجاز و مطمئن و رعايت ساير مقررات در حال حركت است در حالي‌كه قادر به كنترل وسيله نباشد و به كسي‌كه حضورش در آن محل مجاز نيست ( مانند اتوبان یا بزرگراه ) بدون تقصير برخورد نمايد، ضمان منتفي است.

جنبه ی خصوصی تصادف فوتی

اولین نکته که در مورد جنبه ی خصوصی تصادف فوتی قابل ذکر است،بیان این امر است که در صورت رضایت خانواده طرف مقابل این جنبه بلااثر شده و مجازاتی از بابت آن متوجه فرد مقصر نمی گردد.مقصر نیز در صورت مطالبه ی خانواده ی فرد فوت شده به پرداخت دیه محکوم می گردد.همچنین رضایت دادن شاکی تاثیر مثبتی نیز در مورد جنبه ی عمومی تصادف فوتی داشته و راه را برای در نظر گرفتن تخفیفات از طرف قاضی پرونده هموارتر می کند.

در تصادفات فوتی که مصدوم دچار صدمات متعدد می گردد و پس از آن فوت می نماید براساس بند ب ماده 538 قانون مجازات جدید در صورت تعدد صدمات چنانچه مرگ يا قطع عضو يا آسيب بيشتر، در اثر سرايت تمام صدمات باشد، تنها ديه نفس يا عضو يا آسيب بزرگتر ثابت مي‌شود و اگر مرگ يا قطع عضو يا آسيب بزرگتر در اثر سرايت برخي از صدمات باشد، ديه صدمات مسري در ديه نفس يا عضو يا آسيب بزرگتر تداخل مي‌كند و ديه صدمات غيرمسري، جداگانه محاسبه و مورد حكم واقع مي‌شود. علی الاصول شرکتهای  بیمه در حدود تعهد خود مسئول پرداخت دیه می باشند ولی این خسارات باید در حکم دادگاه قید شود زیرادر غیر این صورت اداره بیمه خود را موظف به پرداخت نمی داند و از این جهت مشکلاتی برای طرفین ایجاد می گردد.

مطلب دیگری که در اینجا می توان به آن اشاره کرد در مورد هزینه های مازاد بر دیه از جمله هزینه بیمارستان و درمان است. اگرچه در این مورد به نظر می رسد اختلاف رویه در میان دادگاه ها وجود دارد اما  با توجه به راي اصراری شماره : 6 – مورخ 5/4/1375 هيات عمومي شعب حقوقي ديوان عالي كشورکه هزینه های مازاد  بر دیه را قابل مطالبه دانسته است می توان با تقدیم دادخواست حقوقی ، این هزینه ها را از مقصر مطالبه نمود.

مطلب دیگر در مورد جنبه ی خصوصی تصادفات مربوط به اتلاف وقت طرف زیان دیده در تصادف است. اینکه بعد از تصادف علاوه بر خسارت ریالی و جانی بخش زیادی از وقت خسارت‌دیده نیز تلف می‌شود صحت دارد اما بد نیست بدانید که جبران این خسارت نیز در قانون پیش‌بینی شده است. در تصادف رانندگی، فرد زیان‌دیده می‌تواند علاوه بر دریافت خسارت‌های وارده به خودرو و فرد از طریق بیمه، تمام هزینه‌های مرتبط با تصادف را محاسبه کند و از طریق شکایت حقوقی، از طرف مقابل، مطالبه کند. این راهی است که براساس قانون «مسئولیت مدنی» پیش پای زیاندیدگان گذاشته شده است و اینکه کسی تا به حال از این حق استفاده نکرده، نمی‌تواند دلیلی باشد بر اینکه، این حق اساساً وجود ندارد.البته باید توجه داشت که در قانون ایران چیزی تحت عنوان جبران خسارات معنوی وجود نداشته و نمی توان بخاطر آسیب های روحی و معنوی ناشی از تصادف علیه کسی اقامه ی دعوا کرد.

جنبه ی عمومی و خرید حبس تصادف فوتی

در قانون مجازات اسلامی برای قتل غیرعمد ناشی از تصادف شش ماه تا سه سال حبس در نظر گرفته شده است.اما سوال اصلی اینجاست که آیا این مقدار قابل تبدیل به جزای نقدی و یا شکل دیگری از مجازات است یا خیر؟آیا می توان در این مورد از قاضی تخفیف گرفت یا باید کل مدت این محکومیت را بدون کم و کاست سپری کرد؟

در پاسخ به این سوالات باید گفت، هر گاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.

همچنین در مورد تبدیل حبس به جزای نقدی باید گفت،تبدیل به جزای نقدی بستگی به میزان حبس و سابقه محکومیت کیفری فرد دارد. ماده 714 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) برای قتل غیر عمد در اثر حوادث رانندگی حبس از شش ماه تا سه سال تعیین کرده است. بنابرِ مدتی که در رای به عنوان مجازات حبس تعیین می‌شود، در مواد 64-68 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به الزامی یا اختیاری بودن تعیین مجازات‌های جایگزین حبس تصریح دارد؛ به این معنا که اولا؛ با توجه به مدت حبس در رای دادگاه، چه بسا قابل تبدیل به جزای نقدی باشد. ثانیا؛ شرایط ماده 66 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 درباره سابقه محکومیت کیفری فرد نیز در امکان تبدیل به جزای نقدی موثر است.در مورد نحوه ی تبدیل به جزای نقدی یا مجازات جایگزین نیز مواد قانونی زیر قابل توجه است.

در ماده ۶۴آمده است:« مجازاتهای جایگزین حبس عبارت از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی است که در صورت گذشت شاکی و وجود جهات تخفیف با ملاحظه نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، آثار ناشی از جرم، سن، مهارت، وضعیت، شخصیت و سابقه مجرم، وضعیت بزه دیده و سایر اوضاع و احوال، تعیین و اجراء می شود.»
البته به ماده ی فوق تبصره ای اضافه شده که دادگاه در ضمن حکم، به سنخیت و تناسب مجازات مورد حکم با شرایط و کیفیات مقرر در این ماده تصریح می کند. دادگاه نمی تواند به بیش از دو نوع از مجازاتهای جایگزین حکم دهد.
همچنین در ماده ۶۵ آمده است که:«مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها سه ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند.»
در ماده ۶۶نیز آمده است که:« مرتکبان جرائم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها نود و یک روز تا شش ماه حبس است به جای حبس به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند مگر اینکه به دلیل ارتکاب جرم عمدی دارای سابقه محکومیت کیفری به شرح زیر باشند و از اجرای آن پنج سال نگذشته باشد:

الف- بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس تا شش ماه یا جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا شلاق تعزیری

ب- یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه یا حد یا قصاص یا پرداخت بیش از یک پنجم دیه»
در ماده ۶۷- ذکر شده:«دادگاه می تواند مرتکبان جرائم عمدی را که حداکثر مجازات قانونی آنها بیش از شش ماه تا یکسال حبس است به مجازات جایگزین حبس محکوم کند، در صورت وجود شرایط ماده(۶۶) این قانون اعمال مجازاتهای جایگزین حبس ممنوع است.»
و در آخر در ماده 68آمده است که:«مرتکبان جرائم غیرعمدی به مجازات جایگزین حبس محکوم می گردند مگر اینکه مجازات قانونی جرم ارتکابی بیش از دو سال حبس باشد که در این صورت حکم به مجازات جایگزین حبس، اختیاری است.»