تمکین و نشوز

تمکین و نشوز

همین که ازدواجی از نظر قانونی و شرعی واقع شد، به دنبال خود حقوق و تکالیفی را برای زوجین ایجاد می کند، ازجمله: تمکین

تمکین درلغت به معنی تن در دادن است.

تمکین در عرف حقوقی دوم معنی دارد:

الف)تمکین عام:

یعنی حسن معاشرت زن با شوهر خود و اطاعت از او در امور مربوط به زناشویی است و احترام گذاشتن به اراده او در تربیت فرزندان و اداره مالی و اخلاقی خانواده است.

بنابراین رفتن زن به منزل خویشاوندان حتی پدر و مادر خود احتیاج ب اجازه شوهر دارد.

مصادیق تمکین عام کدامند؟

1-پذیرش ریاست مرد بر خانواده ،  2 -همکاری در تربیت فرزندان ،  3-سکونت در منزل مشترک  ، 4-کمک به استوار سازی بنیان خانواده ، 5-عدم اشتغال

ب)تمکین خاص:

یعنی اطاعت از شوهر در جهت برقراری رابطه جنسی است؛ یعنی زن باید همیشه آماده برای رابطه باشد، مگر بیماری یا مانع شرعی وجود داشته باشد .

ماده 1085قانون مدنی: زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که درمقابل شوهر دارد ، امتناع کند ؛ مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

ضمانت اجرای تکالیف هریک از زوجین :

*ضمانت اجرای تکالیف شوهر:

1-انفاق:

زن می تواند در صورتی ک شوهر نفقه ندهد به دادگاه مراجعه کند و از شوهر بخواهد و دادگاه ؛ شوهر را ملزم به دادن نفقه به زن می کند.

زمانی که شوهر ناتوان باشد از دادن نفقه ، زن می تواند از دادگاه تقاضا طلاق نماید .

 2-حسن معاشرت و نزدیکی :

یعنی درصورت امتناع شوهر از وظایف خود زن می تواند تقاضا طلاق دهد ودادگاه شوهر را اجبار به طلاق می کند.

*ضمانت اجرای تکالیف زن :

درصورتی که زن تمکین نکند یعنی تکالیف زناشویی را انجام ندهد، (ناشزه) می گویند.

(ناشزه  به معنی خودداری کردن است .)

ماده 1108قانون مدنی : هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداء وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود.

بنابراین هرگاه زن همسرش را تمکین نکند در اصطلاح حقوقی ناشزه شود ؛ همسرش می تواند به دادگاه مراجعه کند و الزام زن را به تمکین خواستار شود .

علاوه بر این زن نمی تواند درمدتی که تمکین نمی کند از همسر خود طلب نفقه داشته باشد مگر مانع مشروعی وجود داشته باشد .

موارد معافیت زن از تمکین :

• درمواردی که بودن زن درمنزل مشترک موجب آسیب جسمی ،آبرویی وحتی مالی زن گردد؛ الزامی به فرمانبرداری زن از مرد از باب سکونت در منزل مورد نظر نیست.
• مواردی مانند ضرب و جرح ، خواسته نامشروع اخلاقی زوج از همسرش برای تن دادن به روابط غیر اخلاقی با نامحرم .
• زمانی که زوجه باکره است و مهریه او حال باشد ، زن می تواند تا پرداخت مهریه خود از جانب شوهرش تمکین نکند و از حق حبس خود استفاده کند..
• عدم اجرای دستور زوج درباره منع اشتغال در کارهایی که منافی مصالح خانوادگی و حیثیت زوجین نیست .