تعلیق مجازات

مقدمه

تعلیق مجازات عبارت است از معلق شدن تمام یا قسمتی از مجازات فرد.به عبارت دیگر تعلیق مجازات یعنی مجازات مجرم به دلایل مشخصی به طور موقت و تا زمان مشخص اجرا نخواهد شد. تعلیق مجازات در دادگاه و توسط قاضی در دادنامه اعلام خواهد شد.

در برخی موارد اعمال مجازات بر اساس قانون و اخلاق صحیح نیست مانند اعدام زن باردار.

در مواردی نیز بنابر تصمیم و نظر قضات فرصت کوتاهی به فرد داده می شود تا شاید به زندگی اجتماعی سابقش برگردد و یا اظهار پشیمانی و توبه کند. البته تعلیق مجازات به هیچ وجه نمایانگر تبرئه و ساقط شدن مجازات از فرد نیست.

در این مقاله تعلیق مجازات و شرایط آن را بیان خواهیم کرد.

البته که تعلیق مجازات بر تمامی مجازات ها حاکم نیست. استثناهای تعلیق مجازات نیز در این مقاله ذکر می شوند.

تعلیق مجازات یک نوع نهاد پیشگیری و یک ساز و کار است برای اینکه مجرم بتواند خود را بازیابی کند. در واقع جلوگیری است از اینکه فرد به محیط زندان وارد شود .

زیرا در برخی از موارد که فرد به زندان ورود می کند به جای اینکه تادیب صورت گیرد بلکه گاهی اثراتی که در مدت زمان حبس بر برخی از افراد گذاشته می شود بر خلاف تادیب و عبرت گیری است.

یکی از موضوعاتی که در قانون مجازات اسلامی به آن رسیدگی شده است ، بحث تعلیق مجازات است. از مواد46 تا 54 قانون مجازات اسلامی به این موضوع تخصیص یافته است.

اساس ماده 46 این قانون :در جرایم تعزیری درجه سه تا هشت، دادگاه می‌تواند در صورت وجود شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم، اجرای تمام یا قسمتی از مجازات را از یک تا پنج سال معلق کند. دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری نیز پس از اجرای یک‌سوم مجازات می‌تواند از دادگاه صادرکننده حکم قطعی، تقاضای تعلیق کند. همچنین محکوم می‌تواند پس از تحمل یک‌سوم مجازات، در صورت دارا بودن شرایط قانونی از طریق دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری تقاضای تعلیق کند.

هم چنین فردی که در حال گذراندن مجازات خود است پس از گذراندن یک سوم مجازات خود می تواند در خواست تعلیق خود را اعلام دارد.

انواع تعلیق مجازات

تعلیق مجازات به دو نوع ساده و مراقبتی تقسیم می شود:

تعلیق ساده: در این نوع از تعلیق در صورتی که فرد شرایط مورد نظر را رعایت و اجرا کند به طور کلی اگر فرد مرتکب جرم جدیدی نشود از مجازات تبرده می شود.در صورت ارتکاب جرم جدید به هم مجازات جرم جدید و هم مجازات جرم قبلی محکوم خواهد شد.

 تعلیق مراقبتی: در این نوع از تعلیق مجازات مجرم علاوه بر رعایت شرایط تعلیق ساده، باید الزاماتی را در مدت معینی، از طرف دادگاه رعایت کند و در صورت انجام دستورات دادگاه از مجازات معاف می‌شود و در غیر این صورت مجازات می‌شود.

 استثناهای تعلیق مجازات

بر اساس ماده 47 قانون مجازات اسلامی، در صورت ارتکاب جرایمی مانند:

 الف- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، خرابکاری در تأسیسات آب، برق، گاز، نفت و مخابرات

 ب- جرائم سازمان یافته، سرقت مسلحانه یا مقرون به آزار، آدم ربایی و اسیدپاشی

 پ- قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت با چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر، جرائم علیه عفت عمومی، تشکیل یا اداره مراکز فساد و فحشا

 ت- قاچاق عمده مواد مخدر یا روانگردان، مشروبات الکلی و سلاح و مهمات و قاچاق انسان

 ث- تعزیر بدل از قصاص نفس، معاونت در قتل عمدی و محاربه و افساد فی الارض

ج- جرائم اقتصادی، با موضوع جرم بیش از یکصد میلیون ریال به هیچ‌وجه مجازات متهم قابل تعلیق نبوده و به لحاظ آثار بدی که وقوع این دسته از جرایم بر امنیت روانی جامعه دارد، متهم حتما باید مجازات شود.

شرایط تعلیق مجازات

1-محکومیت به مجازات تعزیری و نه حدی.زیرا مجازت حدی می بایست اجرا شود.

2-عدم سابقه متهم به محکومیت

 جرایم حدی و قطع و نقص عضو

مجازات حبس بیش از یکسال در جرایم عمدی و جزای نقدی بیش از دو میلیون ریال

عدم وجود سابقه  دوبار و یا بیشتر به علت جرم های عمدی.

آنچه که از لحاظ روان شناسان و جامعه شناسان قابل اهمیت است باز گشتن و اجتماع پذیری فرد و جامعه از اوست اینکه فردی بدون سایه اتهام و بدون برچسب مجرم به جایگاه اولیه خویش باز گردد هدف مهمی است که گاها می توان با تعلق مجازات به آن نائل شد.حتی نظر دیگری که وجود دارد این است که تعلیق مجازات و جلوگیری از به زندان رفتن فردی که در زندان بوده است کمکی به عبرت و تربیت و پشیمانی او نکرده است  پس بهتر است راهکار دیگری چاره شود.